«Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται περισσότερο ή λιγότερο με την καλλιέργεια του έλατου που προορίζεται να γίνει χριστουγεννιάτικο δέντρο» εξηγεί στο o Γιάννης Ξάκης, Πρόεδρος της κοινότητας και καλλιεργητής ελάτου και ο ίδιος. Στον Ταξιάρχη, φωτίστηκε το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο για το 2022, στις 7 Νοεμβρίου, παραμονή της εορτής του Αρχάγγελου Μιχαήλ στον οποίο οφείλεται και το όνομα του χωριού. Φυσικά προήλθε και αυτό από καλλιέργεια του χωριού όπως αναμένεται να συμβεί και με ακόμα 30.000-32.000 έλατα που θα στολίσουν τα σπίτια, τις επιχειρήσεις και τα κεντρικά σημεία όλης της χώρας. Η ιστορία αυτής της καλλιέργειας ξεκινά περίπου 60 χρόνια πριν.
Οι άνθρωποι του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το οποίο διαχειρίζεται δάσος της περιοχής βοήθησαν αρχικά κάποιους-για την ακρίβεια, μετρημένους στα δάχτυλα των χεριών-κατοίκους να ασχοληθούν με την καλλιέργεια του ελάτου με αποκλειστικό σκοπό να διατεθεί στην αγορά ως χριστουγεννιάτικο. Άλλωστε, σε αυτόν τον ορεινό όγκο, δύσκολα θα καλλιεργούταν οτιδήποτε άλλο, ενώ το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου τότε ξεκίνησε να γίνεται δημοφιλές στην Ελλάδα. Οι λίγοι καλλιεργητές σταδιακά έγιναν περισσότεροι για μια καλλιέργεια που πάντως είναι αρκετά απαιτητική.
«Για να φτάσει ένα έλατο σε μέγεθος που μπορεί να πωληθεί ως χριστουγεννιάτικο απαιτείται μία δεκαετία» λέει o Aθανάσιος Καρανταγλής που συνεχίζει την οικογενειακή καλλιέργεια που ξεκίνησε ο πατέρας του το 1980 και αυτές τις ημέρες βρίσκεται στα βόρεια προάστεια της Αττικής για να πουλήσει τα έλατά του. «Κάθε χρόνο, αντικαθιστούμε τα δέντρα που κόβουμε για να πουληθούν φυτεύοντας καινούργια, σε μεγαλύτερο μάλιστα αριθμό. Τα 2-3 πρώτα χρόνια της καλλιέργειας είναι ιδιαίτερα κρίσιμα, τα δέντρα χρειάζονται συχνό πότισμα καθώς οι βροχές είναι σπανιότερες σε σχέση με παλιά» σημειώνει. Οι άνθρωποι στον Ταξιάρχη, εδώ και αρκετά χρόνια, προσπαθούν να πείσουν τις οικολογικές οργανώσεις αλλά και απλούς ανθρώπους για τα οφέλη της συγκεκριμένες καλλιέργειας και στο περιβάλλον.
«Καταρχάς τα έλατα μας προέρχονται αποκλειστικά από καλλιεργούμενα χωράφια και όχι από δάση» δηλώνει ο κ. Ξάκης. «Επίσης, ένα φυσικό δέντρο που θα χρησιμοποιηθεί ως χριστουγεννιάτικο, αν πεταχτεί μετά στη φύση, σε ένα δάσος, σε λίγες μέρες θα γίνει λίπασμα και θα συνεισφέρει στο οικοσύστημα. Αντιθέτως, ένα πλαστικό δέντρο προκαλεί μεγαλύτερη ζημιά στο περιβάλλον και για να παραχθεί και για να πεταχτεί μετά» προσθέτει ο κ. Καρανταγλής. Σημειώνεται ότι τα χωράφια και το δάσος (το Πανεπιστημιακό Δάσος Ταξιάρχη-Βραστάμων με έκταση 58.000 στεμμάτων) είναι οριοθετημένα με ακρίβεια ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1980.
Αφού, λοιπόν, το ζήτημα «κτηματολόγιο» εδώ είναι λυμένο, δεν υπάρχει και κίνητρο εμπρησμού ή οποιασδήποτε άλλης προσπάθειας καταπάτησης για οικονομικούς σκοπούς. Τα καλλιεργούμενα δενδρύλλια συντελούν στην παραγωγή οξυγόνου και προσφέρουν καταφύγιο σε άγρια ζώα. Ο Χολομώντας, με οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προστατεύεται έχοντας ως επίκεντρο ενδιαφέροντος τα αρπακτικά πουλιά, ενώ υπάρχουν αρκετά καταφύγια άγριας ζωής, όπου απαγορεύεται κάθε μορφής κυνήγι. Εκτός από τα κομμένα δέντρα που προορίζονται για χρήση μιας εορταστικής περιόδου, ο κ. Καρανταγλής παρατηρεί ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πιο δημοφιλή τα έλατα που πωλούνται σε γλάστρες.
«Τα προτιμούν όσοι έχουν κήπο γιατί μπορούν να τα μεταφυτέψουν μετά και να διατηρήσουν αυτό το όμορφο φυτό στο σπίτι τους» εξηγεί. Το βέβαιο είναι ότι η καλλιέργεια του ελάτου βοήθησε ένα ορεινό χωριό να παραμείνει ζωντανό σε δεκαετίες που μεγάλο μέρος της ελληνικής υπαίθρου ερήμωσε. «Αν δεν υπήρχε το χριστουγεννιάτικο έλατο δεν θα είχε μείνει κανείς εδώ» εξηγεί ο κ. Ξάκης. Αλλά χάρη και στο έλατο, πλέον, το χωριό μας έχει γίνει ευρύτερα γνωστό και έχουμε γίνει ένας δημοφιλής προορισμός για τους Θεσσαλονικείς και γενικά για τη βόρεια Ελλάδα».
Τι να προσέχουμε αν θέλουμε να αγοράσουμε ένα φυσικό έλατο: Όλα τα έλατα που πωλούνται πρέπει να έχουν ειδική μολυβδοσφραγίδα κοντά στην κορυφή τους και σφραγίδα στον κορμό, στο σημείο κοπής.
Οι τιμές: Λόγω της γενικότερης ακρίβειας και ειδικά της αύξησης του κόστους των καυσίμων οι τιμές στα φυσικά έλατα αναμένεται να είναι 10-15% αυξημένη σε σχέση με πέρυσι. Αυτό σημαίνει ότι στην Αθήνα ένα έλατο ύψους δύο μέτρων θα κοστίζει 80-90 ευρώ. Στη Θεσσαλονίκη, οι τιμές είναι χαμηλότερες, καθώς τα έξοδα για την αγορά των ελάτων είναι μικρότερα.
Το χωριό: Ο Ταξιάρχης βρίσκεται σε υψόμετρο 650 μέτρων στις πλαγιές του Χολομώντα. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοί του ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, με σημαντικό μέρος του εισοδήματός τους να προέρχεται από την παραγωγή των χριστουγεννιάτικων ελάτων. Τα τελευταία χρόνια έχει σημειώσει ανάπτυξη και ο αγροτοτουρισμός. Τo χωριό έχει ταβέρνες, πετρόκτιστη πλατεία, παραδοσιακά ξωκλήσια, παραδοσιακά σπίτια και ξενώνες.
