Χτισμένη στους πρόποδες της Πίνδου, ανάμεσα στο Αντίρριο και τις εκβολές του ποταμού Μόρνου, η Ναύπακτος, μία από τις ομορφότερες πόλεις της Αιτωλοακαρνανίας, μαγεύει με τις ειδυλλιακές ακρογιαλιές, που αγναντεύουν τα ήρεμα νερά του Κορινθιακού κόλπου, με τη βουνίσια της γοητεία, που κυκλώνει τον παράδεισο της ορεινής Ναυπακτίας, και με τη μεγάλη της ιστορία, που αντικατοπτρίζεται στα σπουδαία της μνημεία. Απολαμβάνει την αγκαλιά του Κάστρου, που τα τείχη του κατηφορίζουν μέχρι τον Κορινθιακό κόλπο, όντας μία γραφική πόλη με γειτονιές ζεστές και φιλόξενους κατοίκους. Ένας ιστορικός τόπος που υποδέχεται τους επισκέπτες του χειμώνα καλοκαίρι στα ορεινά του μέρη με τα πυκνά δάση, τα παραδοσιακά χωριουδάκια και τις παραλίες με τα κρυστάλλινα νερά.
Φτάνοντας στη Ναύπακτο, τις πρώτες εντυπώσεις κερδίζουν οι άνετοι δρόμοι, σκιασμένοι με πλατύφυλλα πλατάνια, οι παραδοσιακές γωνιές και ένα πλήθος ανθρώπων κάθε ηλικίας να απολαμβάνουν ανέμελοι τη λιακάδα στα υπαίθρια εστιατόρια και καφέ, δίπλα στη θάλασσα. Η αγαπημένη πόλη των Ενετών και των Τούρκων κατακτητών, που την ονόμαζαν «Λεπάντο» και «Ενεβαχτέ», αντίστοιχα, φημίζεται για την καλοδιατηρημένη ακρόπολή της, μοναδική σε κατασκευή σε όλη την Ευρώπη, καθώς διαθέτει πέντε αμυντικές ζώνες, που φτάνουν μέχρι το λιμάνι. Είναι από τις λίγες πόλεις της Ελλάδας που επέζησε 30 αιώνες μέσα από την πολυτάραχη ιστορία της.
Το Κάστρο της Ναυπάκτου, ένα από τα ωραιότερα της Ευρώπης, βρίσκεται στην κορυφή του λόφου σε σχήμα πυραμίδας και δεσπόζει στην πόλη. Η θέα από την κορυφή του προς τη θάλασσα, όπου υψώνεται εντυπωσιακή η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, είναι μοναδική. Οι μεγαλοπρεπείς οχυρώσεις της Ναυπάκτου, που οφείλονται σε διαδοχικές κατασκευαστικές φάσεις και κλιμακώνονται από την αρχαιότητα έως και την τουρκοκρατία, παρά τις καταστροφές και φθορές που έχουν υποστεί αποτελούν ένα από τα πιο σημαντικά και καλοδιατηρημένα παραδείγματα φρουριακής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Υπολείμματα αρχαίων τειχών βρίσκονται και σήμερα στη μεριά της θάλασσας και στη δυτική πλευρά, ενώ το πιθανότερο είναι το κάστρο να μην είχε τη σημερινή του μορφή με τα πέντε διαζώματα, μιας και αυτή τη μορφή την έλαβε κυρίως κατά τη βενετική κυριαρχία.
Το μαγευτικό θέαμα του επιβλητικού κάστρου αποκτά άλλη διάσταση τη νύχτα, φωτισμένο με τους προβολείς, που το κάνουν να ξεχωρίζει από μακριά και καλωσορίζει τους επισκέπτες της πόλης. Ο ορεινός όγκος της Βαράσοβας έχει κηρυχθεί ως τόπος ιστορικός και ιδιαίτερου φυσικού κάλλους αν και οι εκκλησίες, οι μονές και τα ασκηταριά της εποχής του Βυζαντίου, που αναπτύχθηκαν στις δυσπρόσιτες πλαγιές της Βαράσοβας, σήμερα είναι όλα ερειπωμένα. Ο ναός του Αγίου Δημητρίου είναι του 11ου αι. και παρουσιάζει μεγάλο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, καθώς είναι σχεδιασμένος με έντονη την αίσθηση της ισορροπίας και κατασκευασμένος με επιμέλεια και καλαισθησία και διατηρεί μέχρι σήμερα, μέσα από τα ερείπια του, την αρμονική σύνδεση γραμμών, γωνιών και τόξων.
Λόγω της επιβλητικής δόμησης και του μεγάλου μεγέθους φαίνεται να ήταν πνευματικό και καθοδηγητικό κέντρο της περιοχής. Ανάμεσα στις παραδοσιακές συνοικίες με τις λουλουδιασμένες αυλές και τα πλακόστρωτα καλντερίμια, κανείς θα συναντήσει τον καλοδιατηρημένο Πύργο της οικογένειας Μπότσαρη, ένα εντυπωσιακό κτίριο του 15ου αι., που σήμερα έχει μετατραπεί σε ιδιωτικό μουσείο, και το ρολόι-κωδωνοστάσιο της πόλης, κατασκευής του 1914. Οι φουντωτές βουκαμβίλιες και τα πολύχρωμα λουλούδια που στολίζουν τους πέτρινους τοίχους πλημμυρίζοντας τις φιλόξενες γειτονιές με κάθε λογής χρώματα κι αρώματα δημιουργούν αναμνήσεις που χαράσσονται ανεξίτηλα στο μυαλό. Τα υπόλοιπα αρχοντικά και τα καπετανόσπιτα, μιας πόλης που μαρτυρά σε κάθε βήμα τη στενή της σχέση με το υγρό στοιχείο, εντυπωσιάζουν και γοητεύουν.
Στο «Γρίμποβο», στη συνοικία με το «πολύ νερό», όπως ερμηνεύεται από τους ντόπιους, θα βρει κανείς τα αιωνόβια πλατάνια, τα τρεχούμενα νερά, τις θαυμάσιες παραλίες και τις ονομαστές πηγές, με κορυφαία τη «βρύση της Αγάπης», στη συνοικία της Αφροδίτης. Τόσο το Γκρίμποβο όσο και η συνοικία της Ψανής, μιας όμορφης παραλίας μήκους ενός χιλιομέτρου, με παραδοσιακά ταβερνάκια και φρέσκους μεζέδες, έχουν βραβευτεί από τη Γαλάζια Σημαία και χαρίζουν στον ταξιδιώτη ώρες δροσιάς στα καταγάλανα νερά τους και χαλάρωσης τις ώρες του περιπάτου. Από τα πιο όμορφα, γραφικά και άκρως ερωτεύσιμα λιμάνια της χώρας είναι εκείνο της Ναυπάκτου. Είναι το σημείο συνάντησης των κατοίκων, εκεί που κάτω από τη σκιά των πλατάνων και με θέα τη θάλασσα, που κυκλώνουν τα ενετικά τείχη, χαλαρώνουν και μοιράζονται στιγμές ηρεμίας.
Μετά την απελευθέρωση της πόλης, το 1829, το λιμάνι της εξακολουθούσε να αποτελεί σημαντικό συγκοινωνιακό και εμπορικό κέντρο που έδινε ζωή και κίνηση στην πόλη. Από το λιμάνι γινόταν η μεταφορά με καΐκια προς την ακτή της Αχαΐας, τον Ψαθόπυργο και την Πάτρα. Επίσης, για πολλά χρόνια η συγκοινωνία με την πρωτεύουσα του νομού, το Μεσολόγγι, γινόταν με καΐκια από την Ναύπακτο στην Πάτρα, από εκεί στο Κρυονέρι-Γαλατά και συνέχεια μέσω ξηράς έφτανε κανείς στο Μεσολόγγι. Στις μέρες μας, το μικρό γραφικό λιμανάκι δέχεται καθημερινά, τους καλοκαιρινούς κυρίως μήνες, δεκάδες μικρά κρουαζιερόπλοια με ευρωπαίους εκδρομείς. Χτισμένο στο χείλος της θάλασσας τον 15αι., «το Κάστρο της Ρούμελης», όπως ονομαζόταν, μοιάζει να θέλει να ενωθεί με τη βόρεια ακτή του Μοριά και το φρούριό του, αφού τα δυο Κάστρα αποτελούσαν για αιώνες τους ακοίμητους φρουρούς του Κορινθιακού κόλπου.
Σήμερα, φιλοξενεί καλοκαιρινές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Στον ανατολικό πυργίσκο, στέκεται ο παλιός ναυτικός φάρος και το Φετιχιέ Τζαμί, του 1499, ενώ η εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα υπενθυμίζει την περίφημη ναυμαχία της Ναυπάκτου, το 1571. Στον δυτικό βραχίονα, δίπλα στα σιδερένια κανόνια που σημαδεύουν τη θάλασσα, βρίσκεται ο ανδριάντας του θρυλικού πυρπολητή, Γιώργου Ανεμογιάννη, καθώς και το άγαλμα του διάσημου Ισπανού συγγραφέα, Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Το τέλειο «άλλοθι» για μια ολιγόωρη ανάπαυση αποτελούν οι γευστικοί πειρασμοί που περιμένουν στον πεζόδρομο του Στενοπάζαρου, εκεί που παλιά βρισκόταν η αγορά με τα ταβερνάκια που τιμούσαν δεόντως οι ντόπιοι και οι εργάτες του λιμανιού. Οι λάτρεις του εναλλακτικού τουρισμού θα λατρέψουν και τη Ναύπακτο, μιας και οι ευκαιρίες που δίνει είναι αμέτρητες.
Με βάρκες, Rafting και Canoe kayak ξεκινά η κατάβαση του Εύηνου, ενώ κανείς μπορεί να φτάσει σε αυτόν με πεζοπορία. Εφικτή είναι η αναρρίχηση και ορειβασία στη Βαράσοβα, το βουνό που ανεβαίνει κάθετα από τη θάλασσα μέχρι τα 900μ., και οι διαδρομές με τζιπ 4Χ4, που φέρνουν τον άνθρωπο σε άμεση επαφή με τη φύση, τη δράση και την περιπέτεια. Τα Ρουμπάκια είναι ένα εξαιρετικής ομορφιάς δρυόδασος σε υψόμετρο 820μ, με τον χώρο να παρουσιάζει εξαιρετική βιοποικιλία και να είναι ιδανικός για παρατήρηση της φύσης, παρατήρηση πουλιών και περιβαλλοντική εκπαίδευση. Στον χώρο αυτόν, την πρώτη Κυριακή κάθε Ιουλίου, διοργανώνεται από τον Δήμο σε συνεργασία με τους κτηνοτρόφους και τους πολιτιστικούς συλλόγους η εκδήλωση «Πυληνίων Ποιμενικός Βίος».
Πρόκειται για αναβίωση της πυλήνιας ποιμενικής ζωής με αναπαράσταση δρώμενων της παραδοσιακής ζωής (π.χ. παραδοσιακός γάμος). Η εκδήλωση διοργανώνεται με απόλυτο σεβασμό στην παράδοση και κάθε χρόνο προσελκύει μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Ακόμα, σε υψόμετρο 1300μ. και περιτριγυρισμένο από πυκνό ελατόδασος, η Αγία Κυριακή είναι ένας εξαίρετος χώρος δασικής αναψυχής. Στην περιοχή έχει προσδιοριστεί ορεινός ποδηλατόδρομος, ενώ μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για ορειβατικές διαδρομές. Σε μικρή απόσταση από την πόλη της Ναυπάκτου και ιδανική για road trip είναι η Ορεινή Ναυπακτία, ένας από τους πιο συναρπαστικούς ορεινούς προορισμούς της Ελλάδας.
Τα πυκνά δάση, ο Εύηνος ποταμός και η Ευηνολίμνη, οι ρεματιές, οι πετρόκτιστες βρύσες με το τρεχούμενο νερό συνθέτουν ένα παραμυθένιο σκηνικό. Μέσα από μια μαγική διαδρομή στις κατάφυτες από βελανιδιές, έλατα, οξιές και καστανιές πλαγιές, θα αρχίσουν να ξεπροβάλλουν ένα ένα τα χωριά που κρέμονται πάνω από τις χαράδρες. Στις παραδοσιακές ψησταριές όλων των χωριών, κανείς θα γευτεί ντόπια εδέσματα, ενώ είναι σίγουρο ότι κάποιον πρόθυμο κάτοικο θα βρει στην πλατεία να του πει δυο λόγια για την ιστορία των πανέμορφων χωριών.
