Σε μια αίθουσα του δημοτικού σχολείου στο Ματσούκι στεγάζονται, εικόνες και κειμήλια της Ιεράς Movής Βύλιζας. H συλλογή, πρόσφατα συντηρημένη, είναι πλούσια ιστορικά και έχει καλλιτεχνική σημασία. Οι φορητές εικόνες της είναι δείγματα μεταβυzαντινής ζωγραφικής και χρονολογούνται από τον 16ο έωs τον 19ο αιώνα. Από αυτές ξεχωρίζουν δύο δεσποτικές εικόνες του Ένθρονου Χριστού και της Ένθρονης Παναγίας Βρεφοκρατούσας, έργα του 1705 υπογεγραμμένα από τον Κρητικό ζωγράφο Γεώργιο Νομικό.
Στη συλλογή ανήκει και μια σπάνια εικόνα του 17ου αιώνα που αναπαριστά τον Ένθρονο Χριστό, που κρατά τη σφαίρα του κόσμου μέσα στην οποία απεικονίzεται ένα παραποτάμιο τοπίο, εμπνευσμένο από τα δυτικά πρότυπα. Άλλη μια εξαιρετικά σπάνια εικόνα είναι τηs Παναγίας του Πάθους (18os αι.), στην οποία η Παναγία κρατάει στα χέρια της τον Χριστό Εσταυρωμένο. Μία ακόμα τέτοια εικόνα υπάρχει στους Λειψούς.
Στο μουσείο υπάρχει και η θαυματουργή εικόνα της Γλυκοφιλούσας Παναγίας της Βύλιzας (19ου αι.). Λέγεται, μάλιστα, ότι η εικόνα έχει φτάσει μέχρι την Αίγυπτο. Εδώ φυλάσσεται, επίσης, ένα κομμάτι που διασώθηκε από τη βιβλιοθήκη του μοναστηριού: το περίφημο χειρόγραφο της Βύλιζας, χαρτώος κώδικας του 14ου αιώνα, που περιέχει μια σειρά πατερικών κειμένων. Το δεύτερο διασωθέν χειρόγραφο βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη στην Αθήνα.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ
Ο υπεύθυνος για το μουσείο πατέρας Xρήστος Μακρής πρόθυμα θα σας ξεναγήσει. Το μόνο που ίσως σας ζητήσει είναι μια... αφιέρωση στο βιβλίο επισκεπτών.
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
Σε υψόμετρο 1.300, κάτω από την επιβλητική κορυφή Στρονγκούλα και ακριβώς δίπλα στο ορειβατικό καταφύγιο Πραμάντων βρίσκεται το ατύπως επονομαζόμενο «Θέατρο του Βουνού», στο οποίο κάθε καλοκαίρι φιλοξενούνται συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις κάτω από τα αστέρια. Το «Θέατρο του Βουνού», μάλιστα, διεκδικεί τον άτυπο τίτλο του Θεάτρου πού βρίσκεται στο μεγαλύτερο υψόμετρο στην Ελλάδα!