Κάτω από τις εκβολές του του βρίσκεται συγκεντρωμένο πλήθος μοναστηριών, εκκλησιών κι ασκηταριών. Το φαράγγι προσφέρεται για πλήθος εναλλακτικών δραστηριοτήτων, όπως είναι το rafting και το kayak. Πρόκειται για ιδιαίτερα ορμητικό ποταμό, οπότε τα πιο δύσκολα σπορ δεν ενδείκνυνται για αρχάριους. Η διάσχιση του φαραγγιού, όμως, είναι κάτι που όλοι μπορούν να κάνουν, και μάλιστα αποτελεί μια μοναδική εμπειρία. Ο Λούσιος ποταμός έχει τις πηγές του στην περιοχή της αρχαίας κωμόπολης Θεισόας, κοντά στο σημερινό χωριό Καρκαλού, αλλά και πιο βόρεια στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής.
Τα δύο αυτά ρεύματα συναντώνται στην περιοχή Καρκαλού, από όπου ο Λούσιος συνεχίζει την πορεία του, για να καταλήξει, ύστερα από 25 χλμ., στον Αλφειό, όπου και εκβάλλει κοντά στην Καρύταινα. Στο σύντομο-σχετικά-ταξίδι του ο Λούσιος δίνει ζωή σε όλη τη γύρω περιοχή, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα, μοναδικούς γεωλογικούς σχηματισμούς, καταρράχτες και ένα υπέροχο φαράγγι, που δημιουργούν ένα μοναδικό σκηνικό. Ο ποταμός ήταν γνωστός ήδη από την αρχαιότητα. Ο Παυσανίας τον θεωρούσε έναν από τους πιο παγωμένους στον τότε γνωστό κόσμο, ενώ επίσης αναφέρει και το μύθο που σχετίζεται με την ονομασία του: σύμφωνα με αυτόν, λοιπόν, οι νύμφες Νέδα, Αγνώ και Θεισόα πήραν τον νεογέννητο Δία και τον έλουσαν κρυφά από τον πατέρα του, Κρόνο, στις πηγές του ποταμού, οι οποίες λέγονταν Πηγές των Αθανάτων.
Μας αναφέρει επίσης ότι από την αρχαία Γόρτυνα και ως τις εκβολές του ονομάζεται Γορτύνιος, κάτι που ισχύει και ως τις μέρες μας. Ο Λούσιος με τα ορμητικά νερά του συνέβαλε ιδιαίτερα στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής που διασχίζει. Από νωρίς οι κάτοικοι συνειδητοποίησαν τη δύναμη του νερού και την εκμεταλλεύτηκαν καταλλήλως: βυρσοδεψεία, νεροτριβές, αλευρόμυλοι, αποστακτήρια και, οι ιδιαίτερα σημαντικοί μπαρουτόμυλοι, συνέβαλαν στο να δημιουργηθεί στην περιοχή ένα ιδιαίτερο είδος βιοτεχνίας που στηρίχθηκε αποκλειστικά στην υδροκίνηση. Όλα αυτά, και πολλά άλλα ακόμη, μπορεί σήμερα να τα δει κανείς στο μοναδικό στο είδος του Μουσείο Υδροκίνησης, που λειτουργεί στη Δημητσάνα.
Το φαράγγι του Λούσιου είναι από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του Νομού Αρκαδίας. Έχει μήκος 15 χλμ. και πλάτος περίπου 2 χλμ. Από τη δυτική πλευρά του περνάει το εθνικό μονοπάτι 32, το οποίο αποτελεί παρακλάδι του ευρωπαϊκού μονοπατιού E4 GR, που ξεκινάει από τη Βυτίνα, διασχίζει τα χωριά Ζυγοβίστι, Δημητσάνα, Παλιοχώρι, περνάει από τις Μονές Φιλοσόφου και Αγίου Ιωάννου Προδρόμου, προτού περάσει από την Καρύταινα και καταλήξει στο Γύθειο. Όλη αυτή η περιοχή έχει εξαιρετικές ομορφιές. Η χλωρίδα που συναντάμε είναι ιδιαίτερα πλούσια: δάφνες, σφεντάμια, αφάνες, ιτιές, πουρνάρια, μυρτιές, πλατάνια, φτελιές, λεύκες, έλατα και αγριελιές είναι μερικά μόνο από τα είδη που βλέπουμε. Και η πανίδα όμως είναι εντυπωσιακή: διάφορα είδη ερπετών, πτηνών, ψαριών και θηλαστικών βρίσκουν εδώ το καταφύγιό τους καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Κάτω από το φαράγγι αναπτύχθηκε επίσης ιδιαίτερα ο θρησκευτικός και ασκητικός βίος, ιδίως κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας: πλήθος μονών, εκκλησιών και ασκηταριών κοσμούν το επιβλητικό αυτό τοπίο, όπως η Μονή Αιμυαλών, η Μονή Καλαμίου, η Μονή Φιλοσόφου, η Μονή Τιμίου Προδρόμου και ο Άγιος Ανδρέας Γόρτυνας. Η άγρια ομορφιά της περιοχής, σε συνδυασμό με τη γαλήνη που επικρατεί εδώ, με μόνους ήχους αυτούς της φύσης, θεωρήθηκαν συνθήκες κατάλληλες για να νιώσει κανείς κοντά στο Θεό. Το φαράγγι του Λούσιου προσφέρεται επίσης για πλήθος εναλλακτικών δραστηριοτήτων, όπως canyoning (όπως ονομάζεται η διάσχιση φαραγγιού, με διάφορα μέσα), canoe-kayak και rafting στα νερά του ποταμού, καθώς και πεζοπορία, με το πλήθος των διαδρομών που προσφέρει.
Οι πεζοπορικές διαδρομές είναι πάρα πολλές, η κάθε μία με κάτι μοναδικό να προσφέρει. Από το 1997 το φαράγγι χαρακτηρίστηκε περιοχή ιδιαίτερου αρχαιολογικού αλλά και οικολογικού ενδιαφέροντος και τέθηκε υπό την προστασία του Υπουργείου Πολιτισμού.
