Τοπογραφία και αμπελοτόπια: Το Ρέθυμνο βρίσκεται μεταξύ των νομών Χανίων και Ηρακλείου. Ο νομός είναι ιδιαίτερα ορεινός με τα Λευκά όρη να υψώνονται στα δυτικά του όρια ενώ στα ανατολικά του δεσπόζει ο Ψηλορείτης. Το ορεινό ανάγλυφο προσφέρει πλαγιές περιορισμένης γονιμότητας και πληθώρα προσανατολισμών για αμπελοκαλλιέργεια. Το κλίμα είναι μεσογειακό και οι θερινοί μήνες ζεστοί και ξηροί. Όμως, το υψόμετρο προσφέρει ανακούφιση στα φυτά καθώς οι θερμοκρασίες υποχωρούν σημαντικά κατά τις βραδινές ώρες. Αυτή η διαφορά θερμοκρασιών μεταξύ ημέρας και νύχτας βοηθά τα σταφύλια να ωριμάζουν με πιο αργό ρυθμό αναπτύσσοντας πλούσιο αρωματικό δυναμικό και δροσιστικές οξύτητες. Η πλειοψηφία των αμπελώνων είναι ανεπτυγμένη σε υψόμετρα άνω των 600 μέτρων, παρόλα αυτά, υπάρχουν και φυτέψεις σε πιο χαμηλά υψόμετρα, όπου πιο γόνιμα αργιλώδη εδάφη βοηθούν τα φυτά να αντεπεξέρχονται στη ξηρασία και προσδίδουν μεταλλικές νότες στα κρασιά της τοπικής ποικιλίας Βιδιανό.
Οινική ιστορία: Η αμπελοκαλλιέργεια και η οινοποίηση αναπτύχθηκαν από τους Μινωίτες, τους πρώτους κάτοικους της περιοχής. Η άφιξη και η εγκατάσταση στην περιοχή Βυζαντινών ευγενών και η μετέπειτα Βενετοκρατία, για διάστημα άνω των 450 ετών, συνέβαλαν ουσιαστικά στην ανάπτυξη της οινικής κουλτούρας. Την παρακμή της Τουρκοκρατίας διαδέχθηκε η άφιξη σημαντικού πληθυσμού Μικρασιατών, ως επακόλουθο της συνθήκης της Λωζάνης, δίνοντας νέα πνοή στη περιοχή. Όπως σε ολόκληρη τη Κρήτη, κατά τη σύγχρονη οινική ιστορία, στο νομό Ρεθύμνου αναπτύχθηκε ιδιαίτερα η χωρική οινοποίηση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν πολλοί, μικρού μεγέθους, οικογενειακοί αμπελώνες.
Σύγχρονος αμπελώνας: Ο αμπελώνας του Ρεθύμνου είναι μικρότερος σε σύγκριση με τους υπόλοιπους στο νησί, όμως έχει κάποια ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά που τον κάνουν ξεχωριστό. Υπάρχουν πολλοί παλιοί αμπελώνες και αρκετοί από αυτούς είναι υπεραιωνόβιοι. Μέσα από αυτούς τους αμπελώνες αναβίωσε η λευκή ποικιλία Βιδιανό. Ξεκινώντας από τα βουνά του Ρεθύμνου το Βιδιανό έχει πλέον καθιερωθεί ως μια από τις πιο σημαντικές λευκές ποικιλίες όχι μόνο της Κρήτης αλλά και της Ελλάδας. Είναι ποικιλία με υψηλές αντοχές σε ασθένειες και παράγει κρασιά υψηλής ποιότητας, που εκφράζουν με φινέτσα την επίδραση της δρυός, τα βουτυράτα στοιχεία της μηλογαλακτικής ζύμωσης και την λιπαρή υφή από την επαφή με τις φίνες οινολάσπες. Άλλες ποικιλίες που συναντάμε στο νομό είναι οι λευκές Αθήρι, Βηλάνα, Θραψαθήρι, Μοσχάτο Σπίνας και οι ερυθρές Λιάτικο, Ρωμέικο, Κοτσιφάλι, Cabernet Sauvignon, Grenache Rouge και Syrah.
Νομοθετικά προστατευόμενες περιοχές: Τα κρασιά που παράγονται στο νομό Ρεθύμνου μπορούν να χρησιμοποιούν τη ΠΓΕ (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη) Ρεθύμνου ή το γενικότερο ΠΓΕ Κρήτης. Συνήθως το δεύτερο χρησιμοποιείται όταν μέρος ή όλα τα σταφύλια προέρχονται από γειτονικούς νομούς.
Οινοτουρισμός, γαστρονομία και πολιτισμός: Η πόλη του Ρεθύμνου είναι χτισμένη στο βόρειο τμήμα του νομού και το παλιό ενετικό λιμάνι ξεχωρίζει για την ομορφιά του προσφέροντας ιδανικό σκηνικό για τα γραφικά εστιατόρια και τις ψαροταβέρνες που βρίσκονται σχεδόν πάνω στη θάλασσα. Τα οινοποιεία του νομού είναι εύκολα προσβάσιμα από την πόλη και τα κρασιά τους δίνουν εξαιρετικούς συνδυασμούς με τα υπόλοιπα συστατικά της τοπικής γαστρονομίας, το πυκνό ελαιόλαδο, τα άγρια χόρτα, το μέλι, τα τυροκομικά προϊόντα (φέτα, γραβιέρα, μυζήθρα και στακοβούτυρο), τα αιγοπρόβεια κρέατα και τα αλιευτικά προϊόντα. Σημαντικά σημεία ενδιαφέροντος του νομού είναι οι όμορφες παραλίες, το Μπαλί και η Πρέβελη, το Σπήλαιο Σφενδόνη και τα Ανώγεια, ίσως το πιο γνωστό ορεινό χωριό της Κρήτης.
Οινοποιείο Κουρκουλού: Το οινοποιείο ιδρύθηκε το 2017 από την Ξένια Κουρκουλού και τα αδέρφια της, Ζαχαρένια και Παύλο, στους πρόποδες του Ψηλορείτη δίπλα από το Φαράγγι του Αγίου Αντωνίου. Το κτήμα παράγει 15.000 φιάλες από κρητικές ποικιλίες που προέρχονται από τον ιδιόκτητο βιολογικό αμπελώνα και κατά ένα μικρό ποσοστό από συνεργαζόμενους αμπελουργούς. Επιβλέπον Χημικός-Οινολόγος είναι η Κατερίνα Καραμπατέα. Από τις ετικέτες ξεχωρίζει το «Πεντοζάλι λευκό» που είναι το πάντρεμα των Βηλάνα, Βιδιανό και Μοσχάτο Σπίνας. Διακρίνεται για το πλούσιο φρουτώδες άρωμά του και συνοδεύει ιδανικά πιάτα θαλασσινών και μαγειρευτά. Το «Πεντοζάλι ροζέ», η ροζέ εκδοχή του Λιάτικου, έχει ελαφρύ χρώμα και αποτελεί ιδανική συνοδεία για τα εδέσματα της τοπικής γαστρονομίας.
Τέλος, το «Βιδιανό μονοποικιλιακό» είναι ένα κομψό, ισορροπημένο με τυπικότητα Βιδιανό από τον ιδιόκτητό αμπελώνα που βρίσκεται σε υψόμετρο 360 μέτρων. Το οινοποιείο είναι επισκέψιμο και προτείνεται να έχει προηγηθεί ραντεβού για την καλύτερη εξυπηρέτηση των επισκεπτών. Η επικοινωνία μπορεί να γίνει στα ελληνικά και στα αγγλικά.
Οινοποιείο Κλάδος: Πρόκειται για οικογενειακή επιχείρηση που ιδρύθηκε το 1997 από τον Χημικό-Οινολόγο Εμμανουήλ Κλάδο. Το 2000, η ομάδα του οινοποιείου ξεκίνησε τη προσπάθεια για την ανάδειξη της τοπικής ποικιλίας Βιδιανό και από το 2013 καλλιεργείται σύμφωνα με τα βιολογικά πρότυπα της ΔΗΩ. Σήμερα τη διαχείριση του οινοποιείου έχει αναλάβει η νέα γενιά της οικογένειας. Ο Στέλιος είναι χημικός με μεταπτυχιακές σπουδές σε Ελλάδα και Ιταλία. Η ετικέτα «White Diva» είναι 100% Βιδιανό με αρώματα μοσχολέμονου, πράσινου μήλου, ροδάκινου και κρεμώδη υφή. Συνδυάζεται άψογα με θαλασσινά και λευκά κρέατα.
Το Μοσχάτο Σπίνας και το Βιδιανό παντρεύονται στην ετικέτα «Μέγα Γεράκι» για να δώσουν ένα κρασί με δροσερές οξύτητες, ανθικά και φρουτώδη αρώματα. Το «Pink Blackbird» είναι ένα φρουτώδες ροζέ κρασί με βοτανικές νύξεις από την ποικιλία Κοτσιφάλι. Συνδυάζεται αρμονικά με μαγειρευτά κρητικά φαγητά και τοπικά τυριά. Το οινοποιείο λειτουργεί ως επισκέψιμο, από αρχές Απριλίου ως και τέλος Οκτώβρη καθημερινά 10:00 με 18:00 και το Σάββατο 10:00 με 15:00. Τους υπόλοιπους μήνες οι επισκέψεις μπορούν να γίνουν κατόπιν ραντεβού. Η ξενάγηση μπορεί να γίνει στα ελληνικά, στα αγγλικά, στα ιταλικά και στα γερμανικά.
Οινοποιείο Iliana Malihin: Το οινοποιείο ιδρύθηκε το 2019 και η Ηλιάνα, οπαδός της βιολογικής καλλιέργειας, προσπαθεί να αναδείξει και να διασώσει παλιούς αμπελώνες από τα χωριά του Ρεθύμνου. Τα σταφύλια προέρχονται από τα ορεινά χωριά Μέλαμπες, Φουρφουρά και Μέρωνα. Η ναυαρχίδα του οινοποιείου είναι το «Vidiano old vine», ένα κρασί με λιπαρή υφή και αρώματα ώριμου βερίκοκου, μελιού και χαμομηλιού που προέρχεται από το χωριό Μέλαμπες από παλαιούς αμπελώνες σε υψόμετρο 800μ. Συνδυάζεται υπέροχα με ψητά ψάρια και λευκές σάλτσες. Το «Vidiano young vines», πιο παιχνιδιάρικο, αναδεικνύει αρώματα πυρηνόκαρπων και δροσιστικές οξύτητες, δίνει άψογους συνδυασμούς με θαλασσινούς μεζέδες και πράσινες σαλάτες.
Το «Liatiko» από το Μέρωνα, είναι ένα κρασί φαγητού που παντρεύει αρμονικά τα αρώματα ώριμων φρούτων με γήινες και μπαχαρένιες νύξεις. Το οινοποιείο λειτουργεί ως επισκέψιμο, κατόπιν ραντεβού, από αρχές Μαΐου ως και τέλος Οκτώβρη καθημερινά και το Σάββατο, 10:00 με 17:00. Η ξενάγηση μπορεί να γίνει στα ελληνικά, στα αγγλικά και στα γερμανικά.
Οινοποιείο Μεταξάκης: Το 1927 το «Αρμί της Γούβας», ένα χωματοβούνι 160 στρεμμάτων, περιήλθε στην οικογένεια Εμμ. Μεταξάκη και μετονομάσθηκε σε «Λαγάρα». Εκεί, το 1993, ο Γιάννης Μεταξάκης έκανε το πρώτο οινοποιείο. Το 2017 το οινοποιείο εκσυγχρονίστηκε και δημιουργήθηκε ένας όμορφος χώρος για τους επισκέπτες. Σήμερα η οικογένεια καλλιεργεί 77 στρέμματα με αμπέλια και ελιές. Από το οινοποιείο παράγεται η ετικέτα «KORFI» σε τρεις εκδοχές τη λευκή, τη ροζέ και την ερυθρή. Το λευκό με αρώματα εσπεριδοειδών και πυρηνόκαρπων μπορεί να συνδυαστεί με δροσερές σαλάτες, θαλασσινά πιάτα και λευκές σάλτσες.
Το ροζέ, με αρώματα τριαντάφυλλου και κόκκινων φρούτων, μπορεί να συνοδέψει πιατέλες τυριών και φρούτων. Τέλος, το ερυθρό έχει αρώματα μαύρων και κόκκινων φρούτων συνδυασμένα με βανίλια και καπνό από την ωρίμαση σε δρύινα βαρέλια. Το οινοποιείο είναι επισκέψιμο. Κατά τους καλοκαιρινούς είναι ανοιχτό από τις 10:00 έως τις 18:00 και καλό είναι να προηγηθεί ραντεβού, ειδικά για επισκέψεις εκτός ωραρίου. Τους χειμερινούς μήνες οι επισκέψεις γίνονται αποκλειστικά κατόπιν συνεννοήσεως. Η επικοινωνία μπορεί να γίνει στα ελληνικά, στα αγγλικά και στα γερμανικά.
