Στο Ακριτοχώρι Σερρών οι αισθήσεις ηρεμούν και η ψυχή αγαλλιάζει. Δεν είναι μόνο η ομορφιά της φύσης, στους πρόποδες της καταπράσινης οροσειράς του Μπέλλες και η εντυπωσιακή θέα προς τη λίμνη της Κερκίνης. Είναι και ένα πετρόκτιστο Ησυχαστήριο, που θυμίζει αγιορείτικο μοναστήρι και σαν περάσεις την πύλη του θαρρείς πως «ταξιδεύεις» στα χρόνια του Βυζαντίου. Η παλαιά ονομασία του χωριού ήταν Δερβέντι. «Πέρασμα» στα τουρκικά, λόγω της θέσης του προφανώς στους νότιους πρόποδες της οροσειράς της Κερκίνης ή Μπέλλες, που μετά το 1913-την απελευθέρωση της περιοχής και την ενσωμάτωση στον εθνικό κορμό-αποτελεί φυσικό σύνορο της χώρας μας με τη γειτονική Βουλγαρία και την Βόρεια Μακεδονία στη δυτική απόληξή του.
Το 1924 και μετά την ανταλλαγή πληθυσμών που ακολούθησε με την Τουρκία μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, εγκαταστάθηκαν στο χωριό πολλές οικογένειες προσφύγων από τον Πόντο-περιοχές Πάφρας και Αμισού-και λιγότερες από την ευρύτερη περιοχή της Προύσας. Μαζί με τους λιγοστούς Βλάχους έστησαν από την αρχή το νέο τους ξεκίνημα κάτω από πολλές δυσκολίες. Σημαντικότερο πρόβλημα ήταν η μάστιγα της ελονοσίας που τελικά «τιθασεύτηκε» στα μέσα της δεκαετίας του 1930 με την κατασκευή του φράγματος της Κερκίνης που σχημάτισε τη σημερινή λίμνη που αποτελεί το καμάρι για τους ντόπιους.
Από τους τρεις οικισμούς που ανήκαν παλαιότερα στο Ακριτοχώρι, μόνο το Θρακικό συνεχίζει να υπάρχει έως τις μέρες μας ανατολικά του χωριού. Οι οικισμοί Πετρινό και Άνω Ράμνα «έσβησαν» στη δίνη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του καταστροφικού Εμφυλίου Πολέμου που ακολούθησε. Μην σας παραξενέψει που το Θρακικό είναι κολλημένο με τον οικισμό του Ομαλού. Τους χωρίζει ένας δρόμος, αλλά το Ομαλό ανήκει διοικητικά στην Βυρώνεια που βρίσκεται ανατολικότερα.
Σήμερα το Ακριτοχώρι αριθμεί 250 μόνιμους κατοίκους, με τους περισσότερους να ασχολούνται με την υλοτομία, την κτηνοτροφία και την γεωργία. Μεγαλύτερος αριθμός ζει μόνιμα στο εξωτερικό και σε μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, που όμως σε μεγάλο βαθμό συνεχίζουν να διατηρούν σχέσεις με τον τόπο καταγωγής τους.
Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στους Αγίους Κωνσταντίνου και Ελένης. Κάθε χρόνο ο δραστήριος Πολιτιστικός Σύλλογος «Οι Ακρίτες», με πλούσια δράση και σημαντικό ρόλο στα κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα του της περιοχής, πραγματοποιεί ποικίλες εκδηλώσεις στον προαύλιο χώρο. Έξω από την εκκλησία βρίσκεται ένα αιωνόβιο πλατάνι, που φέρεται να κρύβει στις ρίζες του τον θησαυρό κάποιου μπέη. Οι αντιδράσεις των κατοίκων του χωριού πριν χρόνια μάλιστα απέτρεψε η κοπή του δέντρου, μετά από αίτημα επίδοξων χρυσοθήρων
Κατευθείαν από το Βυζάντιο: Το Ακριτοχώρι αποτελεί πόλο θρησκευτικού τουρισμού, λόγω του Ησυχαστηρίου του Τίμιου Προδρόμου που βρίσκεται λίγο ψηλότερα με εντυπωσιακή θέα προς την λίμνη της Κερκίνης. Η μορφή του θυμίζει έντονα Άγιον Όρος, αφού είναι κτισμένο στα πρότυπα της αγιορείτικης αρχιτεκτονικής της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος, της οποίας και είναι μετόχι. Το νέο καθολικό, που είναι αφιερωμένο στον Τίμιο Πρόδρομο και εγκαινίασε το 2012 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, αποτελεί μοναδικό σημείο αναφοράς στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική παράδοση. Oικοδομήθηκε αποκλειστικά με βυζαντινή τεχνική και για δομικά υλικά χρησιμοποιήθηκαν πέτρα, μάρμαρο, κεραμικά τούβλα κ.α. και καθόλου μπετόν.
Ο νέος ναός ξεχωρίζει επίσης, από το γεγονός πως κάθε πλευρά του έχει διαφορετική όψη. Πρόκειται για το μοναδικό σύγχρονο ναό στον ορθόδοξο κόσμο, που μας έρχεται κατευθείαν από το Βυζάντιο. Σήμερα στο Ησυχαστήριο, που πανηγυρίζει στις 29 Αυγούστου-ημέρα της Αποτομής της κεφαλής του Ιωάννου του Προδρόμου, μονάζουν περισσότερες από 40 μοναχές που ασχολούνται με την αγιογραφία, την ιεροραπτική, την παραδοσιακή υφαντική και το χρυσοκέντημα.
Σημείο εκκίνησης διαδρομών στο βουνό και στη λίμνη: Επάνω ακριβώς από το Ησυχαστήριο η τεχνητή λίμνη «ακουμπάει» τους πρόποδες του βουνού, που καθρεφτίζεται στα νερά του και ρυάκια από τις πλαγιές του χύνονται μέσα σε αυτήν. Κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1990 για αρδευτικούς λόγους μέσα σε ένα καταπράσινο περιβάλλον, που κυριαρχούν τα χρώματα και οι μυρωδιές της φύσης, με εντυπωσιακή θέα προς την λίμνη της Κερκίνης και το σπάνιο υγρότοπο. Στο σημείο υπάρχει οργανωμένος χώρος αναψυχής για πικ νικ στη φύση και άλλες δραστηριότητες.
Από το χωριό διέρχεται το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι «Ε6», το οποίο ξεκινάει από την Σκανδιναβία και καταλήγει στη χώρα μας (μήκος 5.200 χλμ). Παράλληλα δασικοί δρόμοι και μονοπάτια οδηγούν προς τις κατάφυτες-από δάση οξιάς και πεύκης-πλαγιές του Μπέλλες. Στην κορυφή Ρουπέσκο του βουνού (1951 μ.), ακριβώς επάνω από το Ακριτοχώρι με τους εντυπωσιακούς πέτρινους σχηματισμούς, το 1941 και κατά την γερμανική επίθεση στην Ελλάδα, έλαβαν μέρος σφοδρές μάχες μεταξύ Ελλήνων υπερασπιστών και εισβολέων. Στην κορυφή δεσπόζουν, με τα σημάδια του πολέμου ακόμη στα τοιχώματά τους, δύο σκυρόδετα πολυβολεία τα οποία οι Γερμανοί δεν κατάφεραν να κυριεύσουν. Οι άνδρες της φρουρά τους κατάφερε να απαγκιστρωθεί αμέσως μετά τη συνθηκολόγηση και τον τερματισμό της «Μάχης των Οχυρών» (6-10/4/1941) χωρίς ποτέ να μάθουμε την ταυτότητά τους.
Το τοπικό γραφείο εναλλακτικού τουρισμού Confortia προσφέρει δραστηριότητες στην φύση. Από περιηγήσεις με άλογα στους πρόποδες του βουνού έως τοξοβολία δίπλα στην τεχνητή λίμνη. Ακολουθήστε κάποιο από τα προγράμματα και ζήστε μια μοναδική εμπειρία στην πλούσια φύση. Στην οικοτεχνία του Αντώνη Θεοδωρίδη και της Αθηνάς Παρασκευαίδου μπορείτε να βρείτε τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, όπως τσίπουρο από μελανίτη (ντόπια ποικιλία) χωρίς γλυκάνισο, μαρμελάδες από άγρια φρούτα που συλλέγονται από τις κορυφές του Μπέλλες, χειροποίητη σάλτσα από παραδοσιακές ποικιλίες ντομάτας, χυλοπίτες, τραχανάς, μέλι κ.α. Επίσης χειροποίητες κούκλες και ξύλινους παραδοσιακούς αργαλειούς.
Στην πλατεία του χωριού υπάρχουν τρεις ταβέρνες που προσφέρουν κυρίως τοπικά εδέσματα από κρέας βουβαλιού, αγριογούρουνου κ.α. Στην «Ειρήνη» δοκιμάστε σίγουρα βουβαλίσιο κρέας στη γάστρα με χειροποίητες χυλοπίτες με βουβαλίσιο γάλα. Το πιάτο μπορεί να συνοδευτεί επίσης με πλιγούρι ή κους-κους. Τα πιάτα επιμελούνται με αγάπη και μεράκι τα αδέλφια Ειρήνη και Γιώργος Μιχαηλίδη που είναι μέλη της Λέσχης Αρχιμαγείρων. Όσο για την διαμονή σας το συγκρότημα «Villa Belles», με καταπληκτική θέα προς τις πλαγιές και κορυφές του βουνού καθώς και την λίμνη της Κερκίνης, προσφέρει όλες τις ανέσεις σε ζεστό οικογενειακό κλίμα. Από τα μπαλκόνια και τα παράθυρά του θα απολαύσετε και θα περιπλανηθείτε στα ασυνήθιστα ωραία χρώματα της φύσης και στα νερά του υγροτόπου της Κερκίνης.
Το χωριό επίσης, αποτελεί και σημείο πρόσβασης προς την λίμνη της Κερκίνης και τον σπάνιο υγρότοπό της. Αν και αποτελεί ανθρώπινο δημιούργημα, η Κερκίνη έγινε ένα με τη φύση και εξελίχθηκε σ’ έναν από τους σημαντικότερους υγρότοπους στην Ευρώπη, όπου μπορείτε να παρατηρήσετε με ευκολία περισσότερα από 300 είδη πουλιών.
