14.4.23

Ήπειρος: Το γεφύρι της Πλάκας

ΘΕΜΕΛΙΩΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Κανονικά το γεφύρι της Πλάκας δεν θα έπρεπε να χρειάζεται συστάσεις. Όχι μόνο γιατί είναι το μεγαλύτερο μονότοξο πέτρινο γεφύρι των Βαλκανίων (έχει «κερδίσει» για λίγα εκατοστά το γεφύρι της Κόνιτσας), αλλά κυρίως γιατί είναι ένα ιστορικό σύμβολο συνδεδεμένο με σημαντικά γεγονότα. Η γέφυρα της Πλάκας, στην ομώνυμη περιοχή, ενώνει τις δύο όχθες του Άραχθου. Έχει συνολικό μήκος 61 μ., ύψος 21 μ. και η αίσθηση που δίνει είναι ότι αιωρείται πάνω από το νερό, αφού το άνοιγμα της καμάραs του είναι 40 μ.

Τη γέφυρα που βλέπουμε σήμερα τη σχεδίασε και την έκτισε ο πρωτομάστορας Κώστας Μπέκας το 1866, αφού είχαν προηγηθεί δύο αποτυχημένες προσπάθειες. Το συνολικό κόστος ανήλθε σε 187.000 γρόσια, αστρονομικό ποσό, αν σκεφτεί κανείς ότι το ημερομίσθιο της εποχής δεν ξεπερνούσε το ένα γρόσι. Ωs κύριος χρηματοδότης αναφέρεται ο Ιωάννηs Z. Λούλης, τα γύρω χωριά έβαλαν τα υπόλοιπα χρήματα, ενώ πολλοί κάτοικοι διέθεσαν και προσωπική εργασία. Το σημαντικό αυτό γεφύρι που τροφοδοτούσε τα ορεινά και αποτελούσε πέρασμα για τα πεδινά, το κλείνουν οι Τούρκοι το 1881, από τη στιγμή δηλαδή που ο Άραχθος ορίζεται ως σύνορο μεταξύ του ελληνικού και του τουρκικού κράτους, ενώ ακριβώs δίπλα εγκαθιστούν και τελωνειακό σταθμό.

«Κλείστηκ' η Άρτα, κλείστηκε, κλείστηκε το Τζουμέρκο, θα στηρηθή και το ψωμί, πού να 'βρει να δουλέψη;», λέει το δημοτικό τραγούδι των Τζουμερκιωτών. Το 1943 κατά τη διάρκεια των γερμανικών εκκαθαρίσεων επιχειρείται να ανατιναχθεί το γεφύρι, αλλά χωρίς καμία επιτυχία. Στην περιοχή της Πλάκαs γίνονται πολλές συγκρούσεις μεταξύ των αντάρτικων τμημάτων ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ, αφού εδώ υπήρξε το σύνορο των δύο αντιμαχόμενων πλευρών. Το 1944, στο οίκημα δίπλα στη γέφυρα που σήμερα στέκει αναπαλαιωμένο και θεωρείται διατηρητέο μνημείο, υπογράφεται παρουσία του Άρη Βελουχιώτη και του Ναπολέοντα Ζέρβα η συμφωνία του ΕΛΑΣ με τον ΕΔΕΣ, πιο γνωστή ως Συμφωνία της Πλάκας.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ
Όταν τα μέλη του γαλλικού συνεργείου πού κατασκεύασε τον1αθμό της Κορίνθου είδαν το Γεφύρι της Πλάκας, θέλησαν να γνωρίσουν τον μάστορα που το έφτιαξε. Μάλιστα, τιμητικά χάρισαν στον Κώστα Μπέκα μια κορδέλα μέτρησης σε δερμάτινη θήκη. Για αυτό το γεφύρι που προκάλεσε τότε την έκπληξη των Γάλλων, πριν από λίγα χρόνια υπήρχε σκέψη να καταποντιστεί και να μεταφερθεί, λόγω του σχεδιαζόμενου φράγματος του Αγίου Νικολάου, στον Άραχθο. Ευτυχώς, τα σχέδια έμειναν στα χαρτιά και το γεφύρι στη θέση του.