Σε ποιο δείπνο εμφανίστηκε πρώτη φορά παγωτό; Ποια χρονιά έφαγαν οι Έλληνες το πρώτο παγωτό ξυλάκι παρότι δεν υπήρχαν ηλεκτρικά ψυγεία;
Οι Αθηναίοι της σύγχρονης Ιστορίας δοκίμασαν παγωτό για πρώτη φορά το 1835, σε μία από τις κοσμικές εκδηλώσεις του Βαυαρού αντιβασιλέα Άρμασπεργκ, στο σπίτι του στην αρχή της οδού Πειραιώς, και η αλήθεια είναι ότι η γεύση που τους άφησε δεν ήταν και τόσο γλυκιά. Ένας Ιταλός φίλος της συζύγου του αντιβασιλέα, ζαχαροπλάστης, ονόματι Κάλβος, θέλοντας να διαφημίσει τη ζαχαροπλαστική τέχνη του, πρότεινε να φπάξει παγωτά για τους προσκεκλημένους της. Έτσι, οι καλεσμένοι έκλεισαν το πολυτελές δείπνο τους με τα εντυπωσιακά παγωτά, που όμως-φευ-περιείχαν χημικά και όχι βρώσιμα χρώματα!
'Οπως ήταν φυσικό, δεν πέρασε πολλή ώρα μετά το πέρας του δείπνου και μέχρι να επικρατήσει πανικός εξαιτίας των στομαχικών διαταραχών που προκάλεσε η ομαδική δηλητηρίαση των καλεσμένων ο Κάλβος δεν ήξερε πού να κρυφτεί και τα σχέδιά του, όπως ήταν φυσικό, ναυάγησαν. Ήταν χάρη στον ζαχαροπλάστη Καρδαμάνη, γύρω στο 1841, που σώθηκε η «χαμένη τιμή» του παγωτού, αφού ήταν ο πρώτος που έφτιαχνε και πουλούσε παγωτό στην Αθήνα, στο καφενείο που διατηρούσε μεταξύ των οδών Αιόλου και Αγίου Μάρκου.
Σημαντική στη διάδοση του παγωτού στάθηκε η συμβολή των Επτανησίων που ήρθαν στην Αθήνα τη δεκαετία του 1850 και είχαν μάθει την ιταλική τέχνη του παγωτού στα πάτρια εδάφη τους. Κάπως έτσι, στην είσοδο του 20ου αιώνα, το παγωτό πλέον έκανε θραύση στα γαλακτοπωλεία και τα ζαχαροπλαστεία της πρωτεύουσας. Καθιερώθηκε ως η μέγιστη πολυτέλεια και ως η απόλυτη καλοκαιρινή απόλαυση ολόκληρης της οικογένειας.
1936: ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΑΓΩΤΟ ΞΥΛΑΚΙ
Άρτι αφιχθέντες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι αδελφοί Σουραπά κυκλοφόρησαν στην αγορά το πρώτο παγωτό ξυλάκι, καθώς είχαν φέρει μαζί τους την απαραίτητη τεχνογνωσία. Μόλις πήραν τnν απαραίτητη άδεια ευρεσιτεχνίας, ίδρυσαν την Εθνική Βιομηχανία Γάλακτος (ΕΒΓΑ) στον Βοτανικό. Το παγωτό που γνώρισε άνευ προηγουμένου επιτυχία είχε γεύση βανίλια, ενώ λίγο αργότερα πρόσθεσαν και επικάλυψη σοκολάτας δημιουργώντας το απόλυτο best seller αμέτρητων δεκαετιών.
Ο ΠΑΓΩΤΑΤΖΗΣ!
Τη δεκαετία τον '30 δεν υπήρχαν ψυγεία και μπροστά στον κίνδυνο το παγωτό να καταλήγει γαλατόσουπα, δημιουργήθηκε ένα νέο επάγγελμα. Επιστρατεύτηκαν οι πλανόδιοι πωλητές πάγου, οι οποίοι μετακινούνταν με τρίκυκλα και είχαν προσαρμοσμένο μπροστά ένα μεταλλικό κιβώτιο, και ονομάσmκαν εν μια νυκτί παγωτατζήδες. Τα μεταλλικά κιβώτια βάφτηκαν λευκά, όπως λευκές ήταν και οι στολές τους και το τρίκοχο καπελάκι τους.
Έτσι δημιουργήθηκε το επάγγελμα του παγωτατζή, που γνώρισε μεγάλn επιτυχία. Σταδιακά άρχισαν να ανοίγουν μικρές και μεγαλύτερες μονάδες παρασκευής παγωτού που κάλυπταν την πόλη ή και γειτονιές της, όπως το Κρι-Κρι στις Σέρρες, το Αγνό, που δεν υπάρχει πια, αλλά και κάποιες οικοτεχνίες με πολύ μικρή εμβέλεια.
Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΞΑΝΘΙΑ, ΓΑΑΑΝΟΜΑΤΑ ΚΑΛΛΟΝΗ
Το νέο προϊόν έγινε αμέσως ανάρπαστο, αλλά οι αδελφοί Σουραπά ήξεραν και τους νόμους του αμερικανικού marketing. Το ξυλάκι βανίλια διαφημίστηκε από μια ξανθιά καλλονή που εμφανιζόταν να δροσίζεται με ένα παγωτό στο χέρι, δημιουργώντας όνειρα στα παλικάρια και διάθεση αντιγραφής στα κορίτσια. Η αφίσα δημοσιεύτηκε στον Τύπο της εποχής και σε όλα τα γαλακτοπωλεία που εixαν πια ανοίξει με την επωνυμία «ΕΒΓΑ της γειτονιάς» τη δεκαετία του '50-άλλη μια καινοτομία των πανέξυπνων αδελφών. Οι οποίες καινοτομίες για την νεοσύστατη ελληνική εταιρεία συνεχίστηκαν και τις επόμενες δεκαετίες, με δημιουργίες όπως το παγωτό σε κουπάκι ή το παγωτό σάντουιτς.
ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΑ ΕΞΑΡΧΕΙΑ
Ένα μικρό εργαστήριο γαλακτοκομικών προϊόντων παρασκευάζει και διανέμει γιαούρτι και γάλα στα Εξάρχεια στις αρχές του 20ου αιώνα. Η επιχείρηση περνά από τον θείο και τον πατέρα στον γιο, κι έτσι, το 1952, ο Αριστείδης Δασκαλόπουλος ιδρύει τη ΔΕΛΤΑ Γαλακτοκομική, μια οικογενειακή γαλακτοκομική επιxείρηση σε μεγαλύτερη κλίμακα. Το 1964 ο εmχειρηματίας μεταφέρει την επιχείρησή του στις σημερινές βιομηχανικές εγκαταστάσεις στον Ταύρο και ή παραγωγή του παγωτού ξεκινά το 1967, με την ΕΒΓΑ και τη συνεταιρική ΑΣΤΥ να κυριαρχούν για χρόνια, έχοντας το μονοπώλιο.
Παρά τον δύσκολο ανταγωνισμό ο Αριστείδης Δασκαλόπουλος προωθεί τα παγωτά του για αρχή στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας. Από τα πρώτα που γνώρισαν μεγάλη εmτυχία είναι το παγωτό ξυλάκι Φλορεάλ, το οικογενειακό παγωτό Αλόμα, που το βρίσκουμε μέχρι και σήμερα στα ψυγεία της, ενώ ακολούθησαν οι πύραυλοι και τα παγωτά σάντουιτς, που αγαπήθηκαν από όλους.
ΕΝΑ ΚΡΙ-ΚΡΙ ΣΤΙΣ ΣΕΡΡΕΣ
Το 1954, ο Γιώργος Τσινάβος ανοίγει ένα μικρό ζαχαροπλαστείο που προμήθευε με παγωτό τους κατοίκους της πόλης. Τα ιδιαίτερα παγωτά του, όπως το διάσημο «Κασάτα» από πρόβειο γάλα, διακινούνταν από μικρά χειροκίνητα καροτσάκια με πάγο και αλάτι, που ξεχύνονταν στην πόλη προσφέροντας δροσιά και γεύση, αλλά και από πεζούς πωλητές που είχαν κρεμασμένο στον λαιμό τους τον μικρό παγωμένο θάλαμο των παγωτών με δερμάτινο ιμάντα.
Όσο για το κασάτα-ή κασάτο όπως έγινε γνωστό-πήρε το όνομά του από την αραβική λέξη «κασάτα» (qashatah) που σημαίνει μπολ, πιθανότατα λόγω του ημισφαιρικού σχήματος που του έδιναν, συχνά τα ζαχαροπλαστεία. Αυτό συνέβαινε γιατί το παγωτό-σε στρώσεις διαφορετικών χρωμάτων και γεύσεων-έμπαινε στο μεταλλικό μπολ όπου «θαβόταν» ανάμεσα σε στρώσεις πάγου και αλατιού για να διατηρείται παγωμένο.
Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΕΦΕΥΡΕΤΗΣ
Ο Θανάσης-Θωμάς Καρβέλας, μετανάστης στην Αμερική, δανείστηκε 15 δολάρια για να νοικιάσει ένα φορτηγό με το οποίο θα πουλούσε παγωτό στη Νέα Υόρκη του 1929. Κάποια στιγμή, το φορτηγάκι του έμεινε από λάστιχο, και ο δαιμόνιος τύπος απευθύνθηκε σε κοντινό μαγαζί, ζητώντας να του επιτρέψουν την από εκεί πώληση του παγωτού του. Όταν επέστρεψε στο φορτηγό του, κόσμος είχε μαζευτεί και ζητούσε από το «μαλακό παγωτό».
Ο Τομ έστησε έναν πρόχειρο πάγκο και άρχισε να πουλάει. Το παγωτό έκανε τρελό σουξέ, ο Θανάσης έγινε Tom Carvel, κατοχύρωσε το soft ice cream ως πατέντα, άνοιξε κάπου 700 μαγαζιά παγωτού Carvel στην Αμερική και την Ευρώπη και το όνομά του έγινε θρύλος. Μάλιστα, δημιούργησε μια ειδική σύνθεση, με παχιά κρέμα γάλακτος, για να διατηρείται το μαλακό παγωτό χωρίς να λιώνει αλλά και χωρίς να παγώνει, που αποτέλεσε δική του πατέντα. Στην Ελλάδα, πάντως, το παγωτό με το όνομά του δεν έφτασε ποτέ και θα λέγαμε ότι είναι κρίμα. Όλα τα υπόλοιπα είναι ιστορία.
