Είναι αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα μοναστικά κέντρα της Αρκαδίας. Βρίσκεται σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από το Άστρος, κοντά στα Κάτω Δολιανά. Η ονομασία «Λουκούς» πιθανώς προέρχεται από το λατινικό lucus (ιερό άλσος), καθώς θεωρείται ότι στη θέση της μονής υπήρχε η αρχαία πόλη Εύα και το ιερό-θεραπευτήριο του Ασκληπιού ή του Ασκληπιάδη Πολεμοκράτη, καθώς και έπαυλη του Ηρώδη Αττικού.
Σύμφωνα με την παράδοση, η μονή χτίστηκε το 1117 από πατριαρχικό σιγίλιο του Πατριάρχη Διονυσίου B' (1546-1555)-ήταν εξαρχής πατριαρχικό σταυροπήγιο. Στην περίοδο της Ενετοκρατίας (1687-1715), στο μοναστήρι εγκαταστάθηκαν ρωμαιοκαθολικοί μοναχοί (καπουτσίνοι), οι οποίοι φεύγοντας πήραν τις κτητορικές πλάκες του ναού. Η μονή είχε σημαντική προσφορά στον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία, γι' αυτό ο Ιμπραήμ διέταξε την πυρπόλησή της (1826).
Τμήμα της αποτεφρώθηκε και μαζί καταστράφηκαν χρυσόβουλα, κειμήλια και έγγραφα αξίας. Λέγεται ότι το Καθολικό σώθηκε διότι όταν ένας Τούρκος στρατιώτης χτύπησε με το όπλο του το πρόσωπο του Αγίου Ευσταθίου, που εικονιζόταν σε τοιχογραφία, «έτρεξε αxνιστό αίμα». Τα κτίρια της μονής έχουν ανακαινιστεί πλήρως. Το Καθολικό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος ανήκει στον τύπο του τετρακιόνιου, σύνθετου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο.
Η οικοδόμησή του τοποθετείται στα πρώιμα μεταβυζαντινά χρόνια. Στον κώδικα της μονής καταγράφεται ότι ο ναός αγιογραφήθηκε το 1649. Σημαντικές είναι, επίσης, οι εικόνες του ξυλόγλυπτου τέμπλου και η εικόνα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος του 17ου αιώνα. Άλλο σημαντικό οικοδόμημα είναι ο παλαιός πύργος της μονής, ο μόνος που σώθηκε από τους συνολικά τέσσερις που υπήρχαν. Πρόκειται για τριώροφο κτίριο με καταπακτές, πολεμίστρες και καταχύστρες.
Στις αρχές του 19ου αιώνα ο Βελή Πασάς έσκαψε στη Λουκού για να βρει αρχαία αγάλματα και λίγο αργότερα οι μοναχοί με πρόχειρες ανασκαφές συγκέντρωσαν αρχαία γλυπτά που τοποθέτησαν στην αυλή. Όταν συγκροτήθηκε το ελληνικό κράτος, τα πιο σημαντικά δωρίσθηκαν στο Μουσείο της Αίγινας (1831) και αργότερα τοποθετήθηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Η Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία πραγματοποίησε το 1977 ανασκαφές και τα ευρήματα φυλάσσονται στο Μουσείο του Άστρους. Το 1947, λόγω έλλειψης μοναχών, μετατράπηκε σε γυναικεία, διατηρώντας τη σταυροπηγιακή ιδιότητά της. H αδελφότητα επισκεύασε τα παλαιά οικοδομήματα, έχτισε νέα και διασφάλισε την περιουσία της μονής.
Επίσης κατασκευάστηκαν δύο παρεκκλήσια, των Αγίων Πάντων και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, διαφυλάχτηκαν τα κειμήλια και συγκροτήθηκε η βιβλιοθήκη. Η μονή γιορτάζει στις 6 Αυγούστου, της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
