Η Ιερά Μονή της Παναγίας στη Γουμένισσα υπήρξε το μεγαλύτερο θρησκευτικό κέντρο τος περιοχής κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας από το 1430 έως το 1912 και για αιώνες είχε παραχωρηθεί στη Μονή Ιβήρων. Ο σημερινός ναός κατασκευάστηκε το Ι 802 και υπέστη ανακαινίσεις και επεκτάσεις τα επόμενα χρόνια. Έπαιξε επίσης ρόλο στην ίδρυση της πόλης της Γουμένισσας γύρω από τις εγκαταστάσεις της. Το συγκρότημα περιλαμβάνει την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπου στεγάζεται η σεβαστή θαυματουργή εικόνα της «Παναγίας Γουμένισσας» και λείψανα πολλών αγίων.
Το εσωτερικό της εκκλησίας διαθέτει ένα περίπλοκο ξυλόγλυπτο τέμπλο και μια συλλογή εικόνων του 18ου και 19ου αιώνα. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Γουμένισσας, που ανακαλύφθηκε τον 13ο ή 14ο αιώνα από έναν βοσκό, εορτάζεται τέσσερις φορές τον χρόνο με μεγάλη επισημότητα και πάνδημη συμμετοχή των κατοίκων της πόλης.
