10.8.24

Φθιώτιδα: Ιερά Μονή Παναγίας Αγάθωνος

Η ανδρώα κοινοβιακή Ιερά Μονή βρίσκεται στους πρόποδες της Οίτης, σε υψόμετρο 553 μέτρων, 7 χιλιόμετρα δυτικά της Υπάτης. Ιδρύθηκε στις αρχές του 15ου αιώνα από τον μοναχό Αγάθωνα, από τον οποίο πήρε και το όνομά της. Το μεγαλοπρεπές Καθολικό της είναι αθωνικού τύπου, ναός σταυροειδής τρουλαίος, σύνθετος τετρακιόνιος, με ενσωματωμένα τέσσερα παρεκκλήσια αφιερωμένα στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, στους Αγίους Αποστόλους, στον Άγιο Χαράλαμπο και στον Ιωάννη τον Βαπτιστή.

Οι αγιογραφίες του δεν σώζονται σε καλή κατάσταση. Μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε τρεις φάσεις: n πρώτη τον 16ο-17ο αιώνα, η δεύτερη τον 18ο και η τρίτη τον 20ό. Οι εικόνες του τέμπλου είναι μεταγενέστερες και αποδίδονται στους αδελφούς αγιογράφους Ιωσαφαίους, με αναγραφόμενη χρονολογία το 1905. Στη μονή λειτούργησαν κατά καιρούς διάφορες σχολές, όπως ιερατική, γεωργική και δασική, ενώ, μετά το τέλος της Τουρκοκρατίας, φιλοξενήθηκε στους χώρους της και σχολή χωροφυλακής:

Σήμερα υπάρχουν εκεί εκτροφείο θηραμάτων και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Οίτης (1953). Το 2006 το μοναστήρι έγινε γνωστό στο πανελλήνιο, μετά την ανακομιδή του σκηνώματος του τότε ιερομόναχου και, από τις 14 Ιουνίου 2022, Οσίου Βησσαρίωνος του Αγαθωνίτη (1908-1991), το οποίο βρέθηκε σχεδόν άφθαρτο και φυλάσσεται σε παρεκκλήσι.

Το μοναστήρι γιορτάζει κάθε χρόνο στις 6 Αυγούστου (Μεταμόρφωση του Σωτήρος), στις 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου) και στις 22 Ιανουαρίου, ημέρα της εκδημίας του Οσίου Βησσαρίωνος του Αγαθωνίτη.