7.8.24

Προκόπι: Ιερό Προσκύνημα Οσίου Ιωάννου του Ρώσου

Ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα ολόκληρου του ελληνισμού είναι ο Ναός του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου στο Νέο Προκόπι της Εύβοιας, όπου εκεί φυλάσσεται σε λάρνακα άφθαρτο το σεπτό σκήνωμα του αγίου. Μέχρι το 1924 το ιερό λείψανο βρισκόταν στο μεγαλοπρεπή βυζαντινό ναό του Οσίου Ιωάννη του Ρώσου στο Προκόπι (σημερινό Ουργκιούπ) της αγιοτόκου Καππαδοκίας. Για την ανέγερση του ναού, έγινε πανελλήνιος έρανος, με σημαντική συνεισφορά της Ιεράς Μονής Αγίου Παντελεήμονος του Αγίου 'Ορους, ενώ στην οικοδόμησή του συμμετείχαν όλοι οι Προκοπιείς, ακόμα και τα μικρά παιδιά.

Ο περικαλλής ναός εγκαινιάστηκε το 1892 και διαλαλούσε τη δόξα της χριστιανοσύνης έως την ημέρα του μεγάλου ξεριζωμού, στις 9 Σεπτεμβρίου 1924. Δυστυχώς, καταστράφηκε μεταξύ των ετών 1948 και 1952, με εντολή της τουρκικής κυβέρνησης, όταν n Ελλάδα ζήτησε από τον ΟΗΕ την καταγραφή των ελληνικών μνημείων στην Τουρκία. Με τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και τή Σύμβαση της Λοζάνης (1923) περί ανταλλαγής πληθυσμών των δύο κρατών, που είχε ως βασικό κριτήριο τη θρησκεία και όχι τη γλώσσα ή την καταγωγή, 1.500.000 ορθόδοξοι της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης ξεριζώθηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες έπειτα από παρουσία 3.000 χρόνων.

Οι τουρκικές Αρχές απαγόρευσαν αυστηρά στους χριστιανούς κατοίκους του Προκοπίου της Καππαδοκίας τη μεταφορά του λειψάνου του Οσίου Ιωάννη του Ρώσου στην Ελλάδα και σφράγισαν τον ομώνυμο ιερό ναό του. Αλλά ο πιστός σιδηρουργός του Προκοπίου, με άδεια του ευλαβέστατου ιερέα π. Χαραλάμπους Αβερκιάδη, παραβίασε την εκκλησία. Ο τολμηρός 'Ελληνας Μικρασιάτης Παναγιώτης Παπαδόπουλος, που επρόκειτο την επομένη να ταξιδέψει για την Ελλάδα, ανέλαβε να τυλίξει με κιλίμια το ιερό λείψανο και με κίνδυνο της ζωής του να το περάσει από το τουρκικό τελωνείο.

Από το λιμάνι της Μερσίνας, ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος ναύλωσε με δικά του έξοδα το πλοίο Βασίλειος Δεστούνης, με το οποίο, εκτός από το σκήνωμα του αγίου, μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα και 800 πατριώτες, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στο χωριό Αχμέτ Αγά στη Βόρεια Εύβοια, που το 1925 μετονομάστηκε σε (Νέο) Προκόπι. Το 1930 οι πιστοί πρόσφυγες άρχισαν να κατασκευάζουν μαζί με τα σπίτια τους και το μεγαλοπρεπή ναό προς τιμήν του Οσίου Ιωάννη του Ρώσου, ο οποίος ολοκληρώθηκε το 1951.

Το Ιερό Προσκύνημα της Εύβοιας διαθέτει ξενώνα δυναμικότητας 160 κλινών για τους προσκυνητές που έρχονται από μακριά, ο οποίος, εκτός από υπνοδωμάτια, περιλαμβάνει και αίθουσες διαλέξεων και συνεδρίων, μουσείο, τραπεζαρίες κ.λπ. Επιπλέον, ενισχύει το Προνοιακό έργο της Μητρόπολης Χαλκίδος, συνδράμει στη λειτουργία των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων της και στηρίζει τη λειτουργία των κατασκηνώσεων στην παραθαλάσσια περιοχή Ταξιάρχης Ηλίων, που φιλοξενούν κάθε χρόνο 800 παιδιά.

Τέλος, ενισχύει άπορους φοιτητές, ασθενείς και λοιπούς αναξιοπαθούντες, μεριμνά για την έκδοση βιβλίων και επιστημονικών συγγραμμάτων και φροντίζει για τη μελέτη και εκτέλεση κοινωφελών έργων στο Δήμο Προκοπίου. Στις 27 Μαΐου τελείται στη μνήμη του Οσίου Ιωάννη του Ρώσου μεγαλοπρεπής λιτάνευση του σκηνώματός του.