Η γυναικεία Μονή Αγίου Εφραίμ Νέας Μάκρης ή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου βρίσκεται στο 'Ορος των Αμώμων-των «Καθαρών»-, στην περιοχή της Ξυλοκέριζας, στην ανατολική πλευρά του Πεντελικού Όρους. Στην τοποθεσία αυτή, από το 10ο-11ο αιώνα, υπήρχαν κελιά, καλύβες και ασκητήρια με δεκάδες μοναχούς. Στη μονή εισήλθε το 1402 ο Κωνσταντίνος Μόρφης, ο οποίος χρίστηκε μοναχός με το όνομα Εφραίμ. Το 1424 Τούρκοι επέδραμαν και συνέλαβαν τον Άγιο Εφραίμ. Τον υπέβαλαν σε φριχτά βασανιστήρια, μέχρι που κάρφωσαν το σώμα του σε μια μουριά στο προαύλιο της μονής. Το μαρτύριο του Αγίου έλαβε τέλος στις 5 Μαΐου 1425.
Το καλοκαίρι του 1945, η οσιοτάτη μοναχή Μακαρία (Μαργαρίτα Δεσύπρη από το χωριό Φαλατάδο της Τήνου,1911-1999) εγκαταστάθηκε στα ερείπια της εγκαταλειμμένης (άλλοτε ονομαζόμενης) Σταυροπηγιακής Ιερής Κοινοβιακής Ανδρώας Μονής του Ευαγγελισμού του 'Ορους των Αμώμων και μετά από θεία οράματα βρήκε στις 3 Ιανουαρίου 1950 το σεπτό σκήνωμα του Αγίου Εφραίμ. Την ίδια χρονιά προσήλθαν στην Ιερά Μονή οι πρώτες μοναχές και άρχισε η ανασύστασή της ως γυναικείας με το όνομα I.M. Γενεσίου της Θεοτόκου, πριν μετονομαστεί πάλι σε Ι.M. του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου το 1975.
Ο θαυμαστός πνευματικός βίος του Εφραίμ οδήγησε στην αγιοκατάταξή του από το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως με την υπ' αριθμ. 217/2-3-2011
Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη και στην ανάδειξη της Ιεράς Μονής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και Αγίου Εφραίμ στη Νέα Μάκρη σε μεγάλο προσκυνηματικό κέντρο της παγκόσμιας Ορθοδοξίας. Το σεπτό σκήνωμα του Μεγαλομάρτυρα και θαυματουργού Αγίου Εφραίμ φυλάσσεται στο Καθολικό της μονής.
Επίσης, στην αυλή της μονής υπάρχει ο τάφος του μεγάλου μας λογοτέχνη και αγιογράφου Φώτη Κόντογλου, ο οποίος είχε αγιογραφήσει τη λεγόμενη «φορητή» εικόνα του Αγίου Εφραίμ, που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει και σήμερα βρίσκεται αριστερά της εισόδου του ναού. Το μοναστήρι εορτάζει στις 3 Ιανουαρίου, την ημέρα εύρεσης των ιερών λειψάνων του Αγίου Εφραίμ, στις 25 Μαρτίου κατά τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και στις 5 Μαίου, την ημέρα του μαρτυρικού τέλους του Αγίου.
