11.8.24

Φωκίδα: Ιερά Μονή Παναγίας Κουτσουριώτισσας

Είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και βρίσκεται σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από το χωριό Αμυγδαλιά (πρώην Πλέσσα) του Νομού Δωρίδος. Χτισμένη πάνω σε μια βραχώδη εξέδρα του βουνού Κουτσουρός, σε υψόμετρο 900 μέτρων, έχει εκπληκτική θέα προς τον Κορινθιακό Κόλπο και τη Βόρεια Πελοπόννησο. Ο ακριβής χρόνος της ίδρυσής της δεν έχει προσδιοριστεί. Είναι γνωστό ότι λειτουργούσε το 1648 και βρισκόταν σε μεγάλη ακμή υπό την ηγουμενία του λόγιου Νικόδημου Καβάσιλα (1595- 1652), μεγάλης προσωπικότητας του μοναχικού βίου και των γραμμάτων.

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, έβρισκαν εκεί καταφύγιο και βοήθεια όσοι διώκονταν από τους δυνάστες. Το 1823 στη μονή στεγαζόταν νοσοκομείο που είχε ιδρύσει ο Ανδρέας Λόντος. Επίσης, ο ιερομόναχος και μετέπειτα ηγούμενος της μονής Ιωαννίκιος έλαβε μέρος στον ένοπλο απελευθερωτικό αγώνα, επικεφαλής των μοναχών και κατοίκων της περιοχής. Για αυτόν το λόγο, η μονή καταστράφηκε από τους Τούρκους και ξαναχτίστηκε το 1830.

Ύστερα από μια καταστροφή, οι μοναχοί έκρυψαν την εικόνα της Παναγίας στο σπήλαιο που βρίσκεται κάτω από το μοναστήρι. 'Ενας μοναχός της Μονής Ταξιαρχών Αιγίου, που βρίσκεται απέναντι, στην Πελοπόννησο, παρατήρησε ότι μέσα στο σπήλαιο έκαιγε συνεχώς ένα φως. Σύμφωνα με υπόδειξη της Παναγίας στο όνειρό του, βρήκε την εικόνα στην είσοδο της σπηλιάς. Λίγο πιο μέσα κατασκευάστηκε ναΐδριο, όπου τοποθετήθηκε n εικόνα.

Η μονή έπαιξε σημαντικό ρόλο και κατά τη διάρκεια της Γερμανοιταλικής Κατοχής (1941-1944). Από το 2002, λειτουργεί ως γυναικεία μονή και γιορτάζει στις 23 Αυγούστου (απόδοση εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου), στις 2 Φεβρουαρίου (Υπαπαντή του Κυρίου) και τrι Δευτέρα του Πάσχα (ανάμνηση του θαύματος της εύρεσης της εικόνας).