Γραφικό, εναλλασσόμενο τοπίο, με μικρές πεδιάδες και κοιλάδες, αλλά και με εντυπωσιακούς βράχους που υψώνονται σαν κάστρα στις κορυφές και τις πλαγιές των λόφων, σε μια προσπάθεια να ξεπεράσουν σε ομορφιά το καστρομονάστηρο του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, που δεσπόζει σε όλο το νησί. Χτισμένο από την ντόπια γκρίζα πέτρα, το κάστρο έρχεται σε αντίθεση με τα κάτασπρα αρχοντόσπιτα που κρέμονται γύρω του σαν περιδέραιο. Καραβάκια συνδέουν καθημερινά τη Σκάλα με Λειψούς, Αρκούς και Μαράθι. Η Πάτμος βρίσκεται ανάμεσα στην Ικαρία και τη Λέρο.
Χώρα: Γύρω από το μοναστήρι. Τα σπίτια, με εκείνο το εκτυφλωτικό νησιώτικο λευκό, αφήνουν για στολίδι ατόφια την πέτρα γύρω από τα κουφώματα και τις γωνίες. Χτισμένα κολλητά, με τα παράθυρα ψηλά, σχηματίζουν δεύτερο τείχος, με μικρές διόδους που άλλοτε έκλειναν και φυλάσσονταν. Εκεί, και η γνωστή ιερά μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου που δεσπόζει. Στα μισά του δρόμου από τη Χώρα για τη Σκάλα και το Σπήλαιο της Αποκάλυψης του Αγίου Ιωάννη, αλλά και η Πατμιάδα Σχολή, η οποία ακόμη και σήμερα λειτουργεί ως ιερατική σχολή.
Γροίκος: Σε μικρή κοιλάδα με αρκετό πράσινο. Συνδέεται με τη Χώρα και παραλιακά με τη Σκάλα. Ο κλειστός ήρεμος όρμος, με αρμυρίκια στην αμμώδη παραλία, μοιάζει περισσότερο με λίμνη, καθώς εκεί το Τραγονήσι μπροστά και δυο μικρές χερσονήσους στα πλάγια. Πιο εντυπωσιακή είναι η Πέτρα, αμμώδης στενή λουρίδα που καταλήγει σε τεράστιο βράχο. Λέγεται και «Βράχος της Καλλικατσούς». | Κολύμπι: Στην παραλία του Γροίκου, στο Διακόφτι και στην Ψιλή Άμμο.
Πάνω και Κάτω Κάμπος: Κόσμημα του χωριού, η εκκλησία του Ευαγγελισμού, που βρίσκεται πάνω στο δρόμο, σε μικρή πλατεία. Παραλιακός είναι ο Κάτω Κάμπος, μικρός οικισμός με αρκετό πράσινο, περιβόλια, οπωροφόρα, ελιές, πεύκα, ευκάλυπτους και αρμυρίκια στην παραλία. Κοντά στον Κάμπο βρίσκονται η Βαγιά και το Λιβάδι, παραλιακοί οικισμοί. Στα 3 χλμ. και ο Άγιος Νικόλαος ο Εύδηλος, από τις παλαιότερες εκκλησίες του νησιού. Η εικόνα του Αγίου θεωρείται θαυματουργή και προστατεύει τα πλοία στο ασφαλές λιμανάκι. Λένε ότι σε περίπτωση κινδύνου τα καθοδηγεί ένα φως, ορατό μόνο από τη θάλασσα. | Κολύμπι: Στην παραλία του Κάμπου. Επίσης, στις παραλίες Απολλού, Λιβάδι Καλογήρων, Λεύκες, Λάμπη, Άγιο Νικόλαο και Μερσίνι. Στα νησάκια Χιλιομόδι, Άγιο Γεώργιο και Κεντρονήσι.
Σκάλα: Λιμάνι στον ομώνυμο όρμο, αποτελεί το κέντρο των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων της Πάτμου. Στο πολύβουο λιμάνι πηγαινοέρχονται μικρά και μεγάλα σκάφη όλον το χρόνο, καθώς και κρουαζιερόπλοια, που μεταφέρουν επισκέπτες από όλες τις γωνίες της γης. Εκεί και το Πετροκάραβο, το φορτωμένο θρύλους και παραδόσεις νησάκι, το οποίο μοιάζει με γερμένο καράβι που το ακολουθούν δυο βαρκούλες. | Κολύμπι: Στις παραλίες Άσπρη και Μέριχα. Επίσης, στο Χόχλακα, στο Μελόι και στο Αγριολίβαδο.
Αποκάλυψη: Σύμφωνα με την παράδοση στο σπήλαιο της αποκάλυψης συνέγραψε την «Αποκάλυψη» ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, όταν έφθασε στην Πάτμο, εξόριστος του Αυτοκράτορα Δομιτιανού. Μπροστά στο άνοιγμα του σπηλαίου, κατεβαίνοντας μερικά σκαλιά, υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Άννας. Περιβάλλεται από μοναστηριακό συγκρότημα (μονή της Αποκάλυψης), με αυλές γεμάτες λουλούδια, κελιά και παρεκκλήσια. Μπροστά στην είσοδο υπάρχουν λαξευμένα στην πέτρα σκαλοπάτια.
Γύρω νησιά: Βόρεια και ανατολικά της Πάτμου υπάρχουν πολλές νησίδες, με συνολική ακτογραμμή περίπου 65 χιλιομέτρων. Σε αυτό το εξαιρετικής ομορφιάς νησιωτικό σύμπλεγμα βρίσκουν καταφύγιο σπάνια θαλασσοπούλια-αιγαιόγλαρος, ασημόγλαρος, καστανοκέφαλος γλάρος κ.ά.-, αρπακτικά-μαυροπετρίτης, αετογερακίνα, σπιζαετός κ.ά.-, καθώς και αποδημητικά πουλιά, η μεσογειακή φώκια και η θαλάσσια χελώνα. Σημαντική είναι και η χλωρίδα, με σπάνια είδη φυτών.
Σκάλα: Λιμάνι στον ομώνυμο όρμο, αποτελεί το κέντρο των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων της Πάτμου. Στο πολύβουο λιμάνι πηγαινοέρχονται μικρά και μεγάλα σκάφη όλον το χρόνο, καθώς και κρουαζιερόπλοια, που μεταφέρουν επισκέπτες από όλες τις γωνίες της γης. Εκεί και το Πετροκάραβο, το φορτωμένο θρύλους και παραδόσεις νησάκι, το οποίο μοιάζει με γερμένο καράβι που το ακολουθούν δυο βαρκούλες. | Κολύμπι: Στις παραλίες Άσπρη και Μέριχα. Επίσης, στο Χόχλακα, στο Μελόι και στο Αγριολίβαδο.
Αποκάλυψη: Σύμφωνα με την παράδοση στο σπήλαιο της αποκάλυψης συνέγραψε την «Αποκάλυψη» ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, όταν έφθασε στην Πάτμο, εξόριστος του Αυτοκράτορα Δομιτιανού. Μπροστά στο άνοιγμα του σπηλαίου, κατεβαίνοντας μερικά σκαλιά, υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Άννας. Περιβάλλεται από μοναστηριακό συγκρότημα (μονή της Αποκάλυψης), με αυλές γεμάτες λουλούδια, κελιά και παρεκκλήσια. Μπροστά στην είσοδο υπάρχουν λαξευμένα στην πέτρα σκαλοπάτια.
Γύρω νησιά: Βόρεια και ανατολικά της Πάτμου υπάρχουν πολλές νησίδες, με συνολική ακτογραμμή περίπου 65 χιλιομέτρων. Σε αυτό το εξαιρετικής ομορφιάς νησιωτικό σύμπλεγμα βρίσκουν καταφύγιο σπάνια θαλασσοπούλια-αιγαιόγλαρος, ασημόγλαρος, καστανοκέφαλος γλάρος κ.ά.-, αρπακτικά-μαυροπετρίτης, αετογερακίνα, σπιζαετός κ.ά.-, καθώς και αποδημητικά πουλιά, η μεσογειακή φώκια και η θαλάσσια χελώνα. Σημαντική είναι και η χλωρίδα, με σπάνια είδη φυτών.
ΑΓΑΘΟΝΗΣΙ-ΑΡΚΟΙ
Αγαθονήσι: Το βορειότερο νησί των Δωδεκανήσων, 36 ν.μ. ΒΑ από την Πάτμο, με βαθύ θαλάσσιο διαμελισμό και πολλούς απάνεμους όρμους. Ιδεώδης τόπος για λάτρεις της φύσης και περιπατητές, με φιλόξενους κατοίκους, που ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την αλιεία, το Αγαθονήσι έχει τρεις οικισμούς (Μικρό και Μεγάλο Χωριό, Άγιος Γεώργιος, το απάνεμο λιμάνι). Η περιοχή του Καθολικού αποτελεί αλιευτικό καταφύγιο. | Κολύμπι: Στη Σπηλιά, στο Γαϊδουραύλακο, στην παραλία Τσαγκάρη και στον όρμο Πόρο.
Αγαθονήσι: Το βορειότερο νησί των Δωδεκανήσων, 36 ν.μ. ΒΑ από την Πάτμο, με βαθύ θαλάσσιο διαμελισμό και πολλούς απάνεμους όρμους. Ιδεώδης τόπος για λάτρεις της φύσης και περιπατητές, με φιλόξενους κατοίκους, που ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την αλιεία, το Αγαθονήσι έχει τρεις οικισμούς (Μικρό και Μεγάλο Χωριό, Άγιος Γεώργιος, το απάνεμο λιμάνι). Η περιοχή του Καθολικού αποτελεί αλιευτικό καταφύγιο. | Κολύμπι: Στη Σπηλιά, στο Γαϊδουραύλακο, στην παραλία Τσαγκάρη και στον όρμο Πόρο.
Αρκοί (Αρκιοί): Συστάδα νησιών, με θαμνώδη βλάστηση και λίγα δέντρα, σε απόσταση 8 ν.μ. από την Πάτμο και τους Λειψούς. Στο μεγαλύτερο βρίσκεται ο ομώνυμος οικισμός. Το λιμάνι είναι κρυμμένο στο βάθος του διπλού φιορδ που σχηματίζουν οι ξέρες, καλά προστατευμένο και απάνεμο. Γύρω, παλαιά πέτρινα σπίτια, μερικά ασβεστωμένα και κάποια νεόχτιστα, και γραφικά ταβερνάκια. Ωραία παραλία έχει το νησάκι Μαράθι, με σκίνα και αρμυρίκια. Εκδρομικά καραβάκια φέρνουν καθημερινά παραθεριστές από την Πάτμο. | Κολύμπι: Στους Αρκούς, στις παραλίες Λιμνάρι, Καψαλιασμένο και Τηγανάκια. Κοντά στον οικισμό, στους κολπίσκους Πατελιά και Αμπελάκι. Επίσης, στο νησάκι Μαράθι.
Τι να ψωνίσετε: Λινά πατμιακά κεντήματα, τυροκομικά-τουλουμοτύρι, μυζήθρα-και παραδοσιακά γλυκά. | Τοπικές νοστιμιές: Δοκιμάστε την τυρόπιτα και το γλυκό «πουγγί», φτιαγμένο με φύλλο και αμύγδαλα, τους «σβίγγους»-λουκουμάδες-, τα «απιδάκια»-γλυκό με καρύδι και μέλι. Επίσης, γεμιστά καλαμάρια με ρύζι, θαλασσινά, χταπόδι στιφάδο και στα κάρβουνα, χοιρινό κρασάτο, κατσίκι λεμονάτο, ντόπια τυριά. Στους Αρκούς, ψάρια, θαλασσινά-αχινούς-, κολοκυθοκεφτέδες, αβγοντόματο. | Αν έχετε σκάφος: Θα δέσετε στη Σκάλα.
Τι να ψωνίσετε: Λινά πατμιακά κεντήματα, τυροκομικά-τουλουμοτύρι, μυζήθρα-και παραδοσιακά γλυκά. | Τοπικές νοστιμιές: Δοκιμάστε την τυρόπιτα και το γλυκό «πουγγί», φτιαγμένο με φύλλο και αμύγδαλα, τους «σβίγγους»-λουκουμάδες-, τα «απιδάκια»-γλυκό με καρύδι και μέλι. Επίσης, γεμιστά καλαμάρια με ρύζι, θαλασσινά, χταπόδι στιφάδο και στα κάρβουνα, χοιρινό κρασάτο, κατσίκι λεμονάτο, ντόπια τυριά. Στους Αρκούς, ψάρια, θαλασσινά-αχινούς-, κολοκυθοκεφτέδες, αβγοντόματο. | Αν έχετε σκάφος: Θα δέσετε στη Σκάλα.
