Σκαρφαλωμένη στο Μαίναλο, η Στεμνίτσα αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα αλλά και τουριστικά χωριά, χωρίς όμως να χάνει κάτι από τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της, στην ορεινή Αρκαδία. Χτισμένη σε υψόμετρο 1.100 μέτρων, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης είχε γίνει η αγαπημένη κρυψώνα και το βασικό κέντρο εξορμήσεων του μεγάλου Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Το σημερινό της όνομα είναι σλαβικής προέλευσης, σημαίνει «τόπος σκιερός και δασώδης» και οφείλεται στην ορεινή και ιδιαίτερη φύση του αρκαδικού τοπίου. Πάντως, σύμφωνα με τη μυθολογία η Στεμνίτσα χτίστηκε από τον Υψούντα, γιο του Αρκάδα βασιλιά Λυκάονα, και ονομάστηκε Υψούς: όνομα με το οποίο είναι μέχρι και σήμερα γνωστή.
Ο επισκέπτης του χωριού μπορεί να απολαύσει τις βόλτες του στα πέτρινα καλντερίμια ακολουθώντας διαδρομές που ξεκινούν από τη γραφική κεντρική πλατεία και περνούν δίπλα από κάποια επιβλητικά πυργόσπιτα και κάτω από καστανιές, καρυδιές και κερασιές. Μία τέτοια χαρακτηριστική διαδρομή είναι και αυτή προς το ύψωμα με το Ηρώον των αγωνιστών του 1821. Μετά από ήπια ανάβαση μέσα από τα στενά σοκάκια του χωριού, η θέα πραγματικά αποζημιώνει τον επισκέπτη ενώ κάποια πρωινά που κυριαρχεί η ομίχλη μπορεί να βρεθείτε πάνω από το χωριό το οποίο και σταδιακά θα αρχίσει να αποκαλύπτεται προσφέροντας σας ένα μοναδικό θέαμα καθώς στα δεξιά και κάτω θα βλέπετε τη γραφική Στεμνίτσα, ενώ τριγύρω τις επιβλητικές, συνήθως χιονισμένες βουνοκορφές του Μαινάλου.
Η Στεμνίτσα, αν και «περιτριγυρίζεται» από προορισμούς όπως το Μαίναλο με το πυκνό ελατόδασος, το χιονοδρομικό κέντρο της Οστρακίνας και κάποιες υπέροχες διαδρομές ανάμεσα στην Αλωνίσταινα, την επιβλητική Δημητσάνα), το φαράγγι του Λούσιου και τις Μονές Ιωάννη Προδρόμου και Φιλοσόφου, έχει τη δύναμη να κρατάει κοντά της όσους την επιλέγουν για σύντομες αποδράσεις. Η πρώτη εικόνα του χωριού, με τα μεγάλα πέτρινα σπίτια απλωμένα στους γύρω λόφους, κερδίζει τις εντυπώσεις, ενώ η συνέχεια μπορεί να γίνει ακόμα καλύτερη με μία επίσκεψη στις καφετέριες της πλατείας για κάποιο τοπικό γλυκό (ξακουστά είναι τα μυγδαλάτα). Φυσικά συνιστάται ανεπιφύλακτα το φαγητό στις ντόπιες ταβέρνες με τα νόστιμα κρέατα και τις σπιτικές πίτες.
Μην ξεχάσετε να επισκεφτείτε το οργανωμένο και ιδιαίτερα πλούσιο Λαογραφικό Μουσείο, το οποίο λειτουργεί από το 1985 και στεγάζεται σε δύο κτίρια, εκ των οποίων το πρώτο είναι ένα τριώροφο σπίτι του 18ου αιώνα. Επίσης, η σχολή Αργυροχρυσοχοΐας (επισκέψιμη τις καθημερινές) διατηρεί ζωντανή την ιδιαίτερα πλούσια παράδοση του τόπου στην αργυροχρυσοχοΐα και τη μεταλλοτεχνία. Επισκεφθείτε κάποιο από τα εργαστήρια του χωριού. Έτσι θα θαυμάσετε από κοντά ή ακόμη και θα αγοράσετε κάποια χειροποίητα κοσμήματα. Θα βρείτε αρκετές καλές λύσεις για τη διαμονή σας στο γραφικό αυτό χωριό της Αρκαδίας. Καταπληκτικές κριτικές έχει το ξακουστό πλέον Μπελλαιϊκο της Νένας με τον μοναδικό χώρο πρωινού, τα παραδοσιακά δωμάτια με τζάκι και την καταπληκτική θέα από ψηλά στη Στεμνίτσα και τα αρκαδικά βουνά.
Το Λαογραφικό Μουσείο του χωριού είναι ιδιαίτερα αξιόλογο. | Το φαράγγι του Λούσιου, αν φυσικά το επιτρέπει ο καιρός και έχετε όρεξη και εξοπλισμό κατάλληλο για περπάτημα. | Το εκκλησάκι της Μεταμορφώσεως. Φτάνετε με αυτοκίνητο στη μέση του δρόμου προς Δημητσάνα. Διαθέτει πανοραμική θέα στο φαράγγι του Λούσιου. | Τη Μονή Τιμίου Προδρόμου. Πάνω από τον Λούσιο και «κρεμασμένο» από ψηλό και απότομο βράχο, δεσπόζει αυτό το φημισμένο μοναστήρι. Το θέαμα του θα σας μαγέψει.
