6.8.22

Κομοτηνή: Πύργος του ρολογιού


Ο Πύργος κατασκευάστηκε την περίοδο 1884-1885, την περίοδο του οθωμανικού εκσυγχρονισμού, από τον Αμπντούλ Καδίρ Κεμάλ Πασά και αφιερώθηκε στο σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Β’. Ο Πύργος του ρολογιού αποτελεί τμήμα του κεντρικού τεμένους της πόλης της Κομοτηνής που είναι γνωστό ως Yeni Camii («Γενί τζαμί» δηλαδή «Νέο τζαμί») που προϋπήρχε (16ος αι.). Ειδικότερα, προς βορρά ο πύργος εφάπτεται στο μαυσωλείο της Φατμά Χανούμ, σύζυγο του βεζίρη Χασάν Πασά, ενώ προς νότο με ισόγειο κατάστημα. Στον Πύργο διακρίνονται δύο οικοδομικές φάσεις και αφορούν στην απόληξη της κατασκευής. Η αρχική απόληψη οκταγωνική απόληξη («καμπανίλε») με τρούλο, αντικαταστάθηκε στα μέσα της δεκαετίας του '50 με περίοπτο περίπτερο, τετραγωνικής κάτοψης, με πεσσούς επί των οποίων εδράζεται η πλάκα από οπλισμένο σκυρόδεμα.

Εκτός από τους γωνιακούς πεσσούς κάθε πλευρά διαθέτει δύο ακόμη. Έτσι η όψη του διαιρείται σε τρία μέρη με το κεντρικό να είναι μεγαλύτερο. Ο Πύργος είναι τετραγωνικής κάτοψης 4x4 μ. και ύψος 25 μ. (περ.). Το κτίσμα χωρίζεται σε δύο τμήματα σε κορμό και απόληξη. Ο κορμός του κτιρίου χωρίζεται σε τρία μέρη. Ο διαχωρισμός τονίζεται τόσο λόγω της απομείωσης του πάχους της εξωτερικής τοιχοποιίας, όσο και από έξεργες ταινίες στα επίπεδα. Σε κάθε επίπεδο υπάρχουν τοξωτά ανοίγματα, ένα σε κάθε πλευρά. Η είσοδος γίνεται από την ανατολική πλευρά, διαμέσου μιας χαμηλής, τοξωτής, μονόφυλλης, μεταλλικής θύρας. Πάνω από τη θύρα εισόδου υπάρχει μικρό άνοιγμα εν είδει φεγγίτη.

Άνωθεν αυτού εντοπίζεται μαρμάρινη κτητορική γραφή στην οθωμανική γλώσσα που σε ελεύθερη μετάφραση λέει: «Ο πάσης καλοσύνης Σάχης, εξοχότατος Αμπντούλ Χαμίντ Χάνου. Η μεγαλοπρεπής βοήθεια του οποίου εξαντλείται πάντοτε στην αγαθοεργία. Αφού έκτισε τον ψηλό αυτό πύργο, το ρολόϊ του έκανε κάλεσμα και κήρυγμα. Ήταν μεγάλη η ανάγκη της πόλης για τέτοιο σημείο αναφοράς. Αυτό διέταξε στον Αμπντούλ Καντήρ Κεμάλ Πασά, δηλαδή το άτομο που διατελεί το κυβερνητικό έργο στην επαρχία. Αυτό το ρολόι ήχησε στα πέρατα από την καλοσύνη του σουλτάνου. Θα γίνει ρητή απόδειξη για τα αγαθά και ώριμα έργα. Αυτή η τέλεια χρονολογία είναι ακριβής, όπως η γνώση του ρολογιού. Από αυτό το ρολόι ο λαός της πατρίδας ενημερώθηκε για την ώρα. Χρόνος κατασκευής έτος εγίρας 1303».