Ένα βουνό. Τρεις χώρες. Η οροσειρά της Κερκίνης ή Μπέλες εκτείνεται από τα δυτικά προς τα ανατολικά, αρχίζοντας με χαμηλές μαλακές καμπύλες στις όχθες της λίμνης Δοϊράνης και τελειώνοντας πάνω στον ρου του Στρυμόνα στα στενά του Ρούπελ, που το χωρίζουν από το όρος Άγκιστρο. Το συνολικό της μήκος, αγγίζει τα 50 χλμ. και από το 1913 αποτελεί φυσικό σύνορο μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Σκοπίων. Τα σύνορα των τριών χωρών συναντιούνται στο λεγόμενο Τριεθνές επάνω από το χωριό Πλατανάκια, σε υψόμετρο 1.883 μ. Ψηλότερη κορυφή είναι η Καλαμπάκα (2.031 μ.) βόρεια του χωριού Μανδράκι.
Το βουνό, που εντυπωσιάζει για τις απότομες πλαγιές και την πυκνή βλάστηση από δάση οξιάς, δρυός, μαύρης και δασικής πεύκης, αποτελεί φυσικό σύνορο με Βουλγαρία, Σκόπια και είναι χαρακτηρισμένο ως «Βοτανικός Παράδεισος» (GR 1260001), ενώ περιλαμβάνεται στις περιοχές Natura 2000. Στο διάβα των αιώνων το βουνό υπήρξε θέρετρο σφοδρών συγκρούσεων, που άλλαξαν τη ροή της ιστορίας. Το 1014 με τη μάχη στο Κλειδί μεταξύ Βυζαντινών και Βουλγάρων, που οδήγησε στην κατάλυση του πρώτου βουλγαρικού βασιλείου και το 1941 με την αντίσταση των οχυρών της «Γραμμής Μεταξά» κατά τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα.
Στο δυτικό τμήμα του βουνού, κατασκευάστηκαν την περίοδο 1936-1940 δέκα σκυρόδετα πολυβολεία, που κατά τη γερμανική επίθεση στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941, ήρθαν αντιμέτωπα με τις σιδηρόφρακτες ναζιστικές ορδές. Ανάμεσα σ’ αυτά τα πολυβολεία και το Π8 στη θέση Ομορφοπλαγιά, Β.Α των Άνω Ποροίων σε υψόμετρο 1.380 μ. Θρυλική μορφή του Π8 ήταν ο λοχίας Δημήτριος Ίτσιος, ο οποίος πολέμησε μέχρις εσχάτων και τελικώς εκτελέστηκε από τους ναζί, με το θάνατό του να θεωρείται το πρώτο έγκλημα πολέμου στην Ελλάδα. Η Ομορφοπλαγιά, όνομα και πράγμα, είναι ουσιαστικά ένα «μπαλκόνι» του Μπέλλες, με πανοραμική θέα προς την ελληνική ενδοχώρα και τις κορυφές της Κερκίνης που εντυπωσιάζει. Από αυτό το σημείο μπορούμε να δούμε ταυτόχρονα τις λίμνες Κερκίνη και Δοϊράνη. Πραγματικά εντυπωσιακό. Στη θέση αυτή λειτουργούσε έως τις αρχές της δεκαετίας του 2000 στρατιωτικό φυλάκιο, που πλέον έχει εγκαταλειφθεί.
Παρακάτω από την Ομορφοπλαγιά, βρίσκεται τ΄ οροπέδιο του «Κουρί Γκιόλ» (ονομασία τουρκική που σημαίνει ξερή λίμνη), όπου στα κεφάλια μας ορθώνονται επιβλητικοί βράχινοι όγκοι στις στην κορυφογραμμή, που αποτελεί φυσικό σύνορο της χώρας μας με τη γειτονική Βουλγαρία. Στο σημείο αυτό (960 μ.) υπάρχει βρύση με τρεχούμενο γάργαρο νερό. Στην Ομορφοπλαγιά και στο Π8 του Ίτσιου, μπορούμε να φτάσουμε από σηματοδοτημένο μονοπάτι (Β1), που ξεκινάει από τα Άνω Πορόϊα και ανηφορίζει Β.Α. στις πλαγιές του βουνού, διασχίζοντας δάση με οξιές, σφενδάμια, σημύδες, έλατα και μαύρα πεύκα. Είναι το παλαιό μονοπάτι, που χρησιμοποιούσαν οι στρατιώτες του φυλακίου, για την επικοινωνία τους με τα Πορόϊα.
Τα Άνω Πορόϊα είναι ένας από τους δημοφιλέστερους προορισμούς στην Κεντρική Μακεδονία. Το γραφικό χωριό είναι, χτισμένο σε υψόμετρο 395 μ. στις παρυφές του Μπέλες, με την παραδοσιακή μακεδονίτικη αρχιτεκτονική, και θέα μοναδική προς τη λίμνη της Κερκίνης και τη σερραϊκή ενδοχώρα. Η ομορφιά του τοπίου, το μεγαλείο του βουνού, τα άφθονα γάργαρα νερά, τα τεράστια βαθύσκιωτα πλατάνια, οι πυκνά δασωμένες πλαγιές το ευχάριστο και υγιεινό κλίμα κερδίζουν τον επισκέπτη. Μπορούμε να περιηγηθούμε στο καταπληκτικό αισθητικό δάσος με πλατάνια όπου κυλούν άφθονα νερά όπου υπάρχει χώρος αναψυχής με κέντρα εστίασης και ανηφορίστε προς τα εξωκλήσια των Αγίων Γεωργίου και Δημητρίου, με τις μοναδικές αγιογραφίες. Λόγω της θέσης και του κλίματος επι τουρκοκρατίας, πολλοί Τούρκοι μπέηδες είχαν στα Άνω Πορόια τα εξοχικά τους. Για αυτό και την αποκαλούσαν «Μικρή Κωνσταντινούπολη».
