Ο κρόκος Κοζάνης είναι από τα πιο γνωστά καλλιεργούμενα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά της Ελλάδας, με σπουδαίες ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό και σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα. Δεν τον αποκαλούν άδικα «το χρυσάφι της ελληνικής γης». Για να ξέρετε, ο κρόκος φυτεύεται κάθε καλοκαίρι και το φθινόπωρο γίνεται η συγκομιδή, με τα πολύτιμα στίγματα του λουλουδιού να αφαιρούνται με το χέρι. Στη συνέχεια, αποξηραίνονται προσεκτικά και μετατρέπονται στα γνωστά σε όλους μας βαθυκόκκινα λεπτά νήματα. Μάλιστα, για να προκύψουν μόλις 100 γρ. κόκκινου κρόκου χρειάζονται περίπου 50.000 στίγματα. Καταλαβαίνετε λοιπόν, γιατί ο κρόκος κυκλοφορεί στην αγορά σε μικρές συσκευασίες, ενώ και η τιμή του είναι πιο ακριβή σε σχέση με τα περισσότερα μπαχαρικά.
Στη φαρμακευτική πάλι, ο κρόκος κατέχει ιδιαίτερη θέση, καθώς έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία πολλών ασθενειών, κυρίως του καρδιαγγειακού συστήματος, αλλά και γυναικολογικών και οφθαλμικών παθήσεων. Τα κύρια θεραπευτικά συστατικά του είναι η πικροκροκίνη και η κροκίνη, ενώ περιέχει επίσης βιταμίνη Β12, λυκοπίνη, ζεαξανθίνη, α-β καροτένιο, βιταμίνη C, σίδηρο, κάλιο και μαγνήσιο. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο κρόκος ανακουφίζει από τον στομαχόπονο, καταπραΰνει τους πόνους των νεφρών, περιορίζει τις γαστραλγίες, τους σπασμούς, τον κοκίτη και τους νευρικούς κωλικούς. Επιπλέον, διεγείρει την όρεξη και διευκολύνει την πέψη.
Στις άλλες ευεργετικές δράσεις του κρόκου Κοζάνης, ξεχωρίζουμε επίσης ότι έχει αντικαταθλιπτικές, αντιοξειδωτικές, αντιγηραντικές και αντικαρκινικές ιδιότητες, ενισχύει την εγκεφαλική λειτουργία και τη μνήμη, μειώνει τη χοληστερίνη και την αρτηριακή πίεση, βοηθάει σε κρίσεις άσθματος, στο προεμμηνορυσιακό σύνδρομο, τη ναυτία και τις πεπτικές διαταραχές. Στα συν και ότι έχει αφροδισιακές ιδιότητες-μάλιστα είναι γνωστό ήδη από την αρχαιότητα ότι συνδέεται με τον έρωτα και τη γονιμότητα.
Πώς τον απολαμβάνουμε: Ο κρόκος Κοζάνης μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μπαχαρικό στα φαγητά ή να γίνει ρόφημα. Στο φαγητό δίνει πικάντικη γεύση με ωραίο άρωμα και κίτρινο χρώμα, ωστόσο θα πρέπει να χρησιμοποιείται με μέτρο και σε μικρή ποσότητα, για να μην πικρίζει το φαγητό. Σημειώνεται ότι ο κρόκος σε σκόνη προστίθεται στο φαγητό διαλυμένος σε νερό, ενώ τα στίγματα πρέπει να μουλιάσουν σε 1 φλιτζάνι νερό για τουλάχιστον 1 ώρα πριν το μαγείρεμα. Στη συνέχεια, είτε το προσθέτετε στο φαγητό ως έχει -μαζί με το νερό- είτε σουρώνετε το νερό και αφαιρείται τα στίγματα. Αν θέλετε να απολαύσετε ένα ρόφημα με κρόκο, υπολογίζετε ότι χρειάζονται 10-12 στίγματα για κάθε φλιτζάνι τσαγιού.
Ο Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης: Ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης ιδρύθηκε το 1971 και απαρτίζεται από περίπου 1.000 μέλη, που προέρχονται από τα Δημοτικά Διαμερίσματα του Νομού Κοζάνης. Η έδρα του βρίσκεται στο χωριό Κρόκος. Ο συνεταιρισμός έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να συλλέγει, ελέγχει, συσκευάζει και διακινεί ολόκληρη την ετήσια παραγωγή της εξαιρετικής ποιότητας σαφράν Κρόκος Κοζάνης Π.Ο.Π., από τις σύγχρονες εγκαταστάσεις του. Από το 1997, ο συνεταιρισμός παράγει διαπιστευμένο βιολογικό σαφράν.