Κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους η Χαιρώνεια θεωρούνταν λαμπρή πόλη. Πρέπει να καταστράφηκε από μεγάλο σεισμό το 551 μ.Χ. Το δήμο Χαιρώνειας συμπληρώνουν τα χωριά Άγιος Βλάσης, Ακόντιο, Ανθοχώρι, Βασιλικά, Θούριο, Προσήλιο και Προφήτης Ηλίας. Ο Άγιος Βλάσης πήρε το όνομά του από μικρό μοναστήρι που βρισκόταν στην περιοχή (σήμερα στη θέση του υπάρχει μόνο ένα εκκλησάκι). Είναι ένα μικρό χωριό, αλλά με πολύ ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά στοιχεία. Στη θέση του Άγιου Βλάση υπήρχε κατά την αρχαιότητα η πόλη Πανοπεύς (ή Πανόπεια κατ’ άλλους), που πήρε το όνομά της από τον ήρωα Πανοπέα. Από την Πανόπεια περνούσε ο δρόμος που οδηγούσε στους Δελφούς, γιατί πίστευαν ότι από εκεί είχε περάσει ο Απόλλωνας όταν κατευθυνόταν προς την πόλη αυτή για να ιδρύσει το μαντείο. Η Πανόπεια καταστράφηκε από τον Ξέρξη και αρκετά χρόνια αργότερα και από τον Φίλιππο Β’.
Αξιοθέατα: Το Αρχαίο Θέατρο της Χαιρώνειας. Το αρχαίο θέατρο βρίσκεται στους πρόποδες του Πετραχού και είναι λαξευμένο στο βράχο. Το κοίλο χωρίζεται σε τρία μέρη: το κάτω έχει τρεις σειρές καθισμάτων, το μεσαίο δέκα και το άνω τέσσερις. Στην είσοδο του αρχαίου θεάτρου της Χαιρώνειας υπάρχει κρήνη. Στην μαρμάρινη λεκάνη μπροστά στους κρουνούς θα διαβάσετε την τιμητική αφιέρωση «Δαμάρτιον Αυτόβουλον Φιλόσοφον Φλάβιος Αυτόβουλος τον προς μητρός Πάππον». | Ο Λέων της Χαιρώνειας. Το χαρακτηριστικό επιβλητικό άγαλμα ύψους 5,5 μέτρων καλωσορίζει τους επισκέπτες στην είσοδο του χωριού. Το γλυπτό λιοντάρι κατασκευάστηκε από τους Θηβαίους στη μνήμη των πεσόντων, μετά τη μάχη της Χαιρώνειας. Το μνημείο βρέθηκε σε τρία κομμάτια το 1818.
Μακεδονικός τύμβος στη Χαιρώνεια: Οι πεσόντες στρατιώτες του Φιλίππου στην ίδια μάχη θάφτηκαν σε έναν τύμβο, που βρίσκεται ανάμεσα στη Χαιρώνεια και το Θούριο. Ο τύμβος σώζεται μέχρι σήμερα. | Η Ακρόπολη του Πανοπέως. Βρίσκεται στον οικισμό του Αγίου Βλάσιου. Η ακρόπολη διαθέτει τρεις πύλες εισόδου στη βόρεια, τη νότια και τη δυτική πλευρά. Σώζονται ίχνη οχύρωσης της πόλης από τη μυκηναϊκή εποχή. Ο σωζόμενος οχυρωματικός περίβολος χρονολογείται τον 4ο αιώνα π.Χ. Πρόσφατα έγιναν στην ακρόπολη εργασίες πρόσβασης και αξιοποίησης. | Αρχαιολογικό Μουσείο Χαιρώνειας. Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων νεολιθική συλλογή με πολύ σημαντικά εκθέματα, όπλα και άλλα αντικείμενα των Μακεδόνων, καθώς και κτερίσματα από τις νεκροπόλεις των γύρων περιοχών.
Μονή Λυκούρεση: Από τη Μονή αυτή ξεκίνησε ο Αθανάσιος Διάκος το 1821 για να ελευθερώσει τη Λιβαδειά. Η Μονή βρίσκεται 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Χαιρώνειας. Χρονολογείται πιθανότατα τον 15ο αιώνα (ή κατ’ άλλους το 17ο αιώνα). Σήμερα το κτιριακό συγκρότημα διαθέτει βιβλιοθήκη (όπου φυλάσσεται η επιστολή που έστειλε ο Αθανάσιος Διάκος για να ξεσηκώσει τους άρχοντες της περιοχής), συνεδριακό κέντρο και πρότυπο οικολογικό αγρόκτημα. 6120 Μονή Λυκούρεση | Αξιόλογα εκκλησάκια. Κατά τη διαδρομή από τη Χαιρώνεια προς τη Μονή Λυκούρεση βρίσκονται δύο εκκλησάκια: των Αγίων Αποστόλων και της Αγίας Παρασκευής, και τα δύο χτισμένα σε ρυθμό βασιλικής. Επίσης, στη ρεματιά του χειμάρρου Μώριου υπάρχει το εκκλησάκι του Αγίου Χαράλαμπου. Στα δυτικά σπίτια του χωριού είναι χτισμένο το εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα. Στα δυτικά της Χαιρώνειας και πάνω στο βουνό Θούριο είναι χτισμένο το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου ενώ δίπλα στον Κηφισό ποταμό το εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου. Αξίζει να μνημονευτεί και ένα ξωκκλήσι που βρίσκεται στην άκρη των λίγων σπιτιών του εγκαταλειμμένου χωριού της Καράμουσας. Σε απόσταση πολύ μικρή και σε κατεύθυνση προς τα δυτικά υπάρχει ένα άλλο μικρό εκκλησάκι χωρίς εσωτερικό διάκοσμο, ο Άγιος Γεώργιος.
Προτομή του Πλουτάρχου: Η προτομή στήθηκε το 1956 μπροστά από το Δημοτικό Σχολείο για να καταδεικνύει ότι στον τόπο αυτό γεννήθηκε ο μεγάλος ιστορικός. Πρόκειται για έργο του γλύπτη Νίκου Περαντινού. | Ναός Μεταμόρφωσης του Σωτήρα. Χρονολογείται από το 1863 και βρίσκεται στον Άγιο Βλάση. Ο τρούλος του ναού στηρίζεται σε μονολιθικές κολόνες, τα κιονόκρανα των οποίων έχουν πιθανότατα μεταφερθεί από παλαιοχριστιανική εκκλησία, ερείπια της οποίας σώζονται ανατολικά της Αντίκυρας.
Φυσικές ομορφιές: Πόλο έλξης περιηγητών αποτελεί η ρεματιά του ξεροπόταμου Αίμονα, λίγα μέτρα ανατολικά του Λέοντα της Χαιρώνειας. Επίσης, εντυπωσιακός είναι ο Κοκκινόβραχος, επάνω στο όρος Ακόντιο, όπου υπάρχουν και 2 ανεξερεύνητα σπήλαια.
Εκδηλώσεις: Προς τιμήν του αρχαίου ιστορικού, Πλουτάρχου, διοργανώνονται στη Χαιρώνεια τα «Πλουτάρχεια». Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων παρουσιάζονται παραστάσεις αρχαίου δράματος. Τα «Πλουτάρχεια» πραγματοποιούνται κάθε Ιούνιο. | Στον Δήμο Χαιρώνειας θα βρείτε κέντρα εστίασης, καφετέριες και καφενεία.
