16.2.23

Νομός Κιλκίς: Το χωριό Σκρα


Μόλις 4 χιλιόμετρα από τη Βόρεια Μακεδονία ένα μικρό χωριό της Ελλάδας έχει συνδέσει το όνομα του με μία πολύ σημαντική στιγμή της βαλκανικής ιστορίας: Η επικράτηση του ελληνικού στρατού απέναντι στα στρατεύματα της Βουλγαρίας τον Μάιο του 1918 αποτελεί την καθοριστικότερη νίκη του Μακεδονικού Μετώπου στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μία μάχη που φαίνεται πως έπαιξε τελικά σημαντικό ρόλο και στην αντιμετώπιση της χώρας μας από τις δυνάμεις της Αντάντ (Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία). Βορειοδυτικά του νομού Κιλκίς, στις πλαγιές του όρους Πάικο, το χωριό Σκρα αναφέρεται για πρώτη φορά σε ιστορικά κείμενα με την ονομασία Λούμνιτσα το 1452, μόλις έναν χρόνο πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης.

Εκεί έχουν δοθεί μερικές σημαντικές μάχες για την ένωση του οικισμού με την Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, με το χωριό να παίρνει το όνομα του από την κοντινή κορυφή Σκρα ντι Λέγκεν, που σημαίνει «Λίκνο εκ Βράχων». Οι σημερινοί επισκέπτες που αγαπούν τις δραστηριότητες στη φύση θα μαγευτούν από το ονειρικό τοπίο καθώς στο χωριό υπάρχουν οι πανέμορφοι καταρράκτες του Σκρα, αλλά και μία καταγάλανη λίμνη, γνωστή με τον χαρακτηρισμό «Γαλάζια λίμνη της Ελλάδας». Για εκείνους που αγαπούν την ιστορία το Μουσείο Α’ Παγκοσμίου Πολέμου-Μάχης Σκρα λειτουργεί στην περιοχή από τον Μάιο του 2002, αποτελώντας ζωντανό ντοκουμέντο μίας καταλυτικής στιγμής για την ελληνική ιστορία των αρχών του 20ου αιώνα.

Μία μάχη-σύμβολο: Τον τελευταίο χρόνο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ο ελληνικός στρατός πολέμησε για πρώτη φορά μαζί με τον γαλλικό, έχοντας αντιμέτωπα τα στρατεύματα της Βουλγαρίας. Τον Μάιο του 1918, και αφού οι Βούλγαροι που πολεμούσαν στο πλευρό των κεντρικών δυνάμεων απέναντι στην Αντάντ είχαν στρατοπεδεύσει στο Σκρα από το 1915, κατασκευάζοντας καταφύγια και ενισχυμένα συρματοπλέγματα, ο Γάλλος στρατηγός Γκιγιομά εκπόνησε σχέδιο γενικής επίθεσης το οποίο θα εκτελούσαν από κοινού οι ελληνικές και γαλλικές δυνάμεις.

Η επικράτηση των Ελλήνων ήταν άμεση και πανηγυρική με τις τρεις ελληνικές μεραρχίες να διαλύουν την άμυνα του βουλγαρικού στρατού, καταλαμβάνοντας όλα τα σημεία-κλειδιά στην περιοχή, παρά το γεγονός ότι υστερούσαν σημαντικά σε όπλα, αλλά και ανθρώπινο δυναμικό. Οι εφημερίδες της εποχής έκαναν τότε λόγο για τον «Θρίαμβο της ελληνικής λόγχης», με τους επικεφαλείς του ελληνικού στρατού να λαμβάνουν τίτλους και παράσιμα από τις κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Βρετανίας για την καθοριστική συνεισφορά τους στην έκβαση του Μακεδονικού Μετώπου. Η «λαμπρή νίκη των ελληνικών δυνάμεων», όπως την είχε αποκαλέσει ο διεθνής Τύπος, έχει κάνει διάσημη την περιοχή, προσφέροντας ακόμα μεγαλύτερο τουριστικό ενδιαφέρον σε αυτό το μικρό χωριό της Μακεδονίας.

Η Γαλάζια Λίμνη: Ωστόσο, για τους φυσιολάτρες το Σκρα θα είναι για πάντα το «σπίτι» της «ελληνικής γαλάζιας λίμνης», ένας μαγικός τόπος με μία σμαραγδένια όαση κρυμμένη μέσα στην καταπράσινη φύση. Μόλις 64 χιλιόμετρα από την πόλη του Κιλκίς και περίπου 90 από τη Θεσσαλονίκη, οι πανέμορφοι καταρράκτες του Σκρα αποτελούν σταθερό προορισμό των κατοίκων της συμπρωτεύουσας, οι οποίοι επιλέγουν την τοποθεσία για μονοήμερες εκδρομές σε ένα από τα ωραιότερα και πιο ιστορικά σημεία της βόρειας Ελλάδας. Για να φτάσετε εκεί ακολουθήστε από το Κιλκίς τις ταμπέλες για τα χωριά Σκρα και Κούπα.

Στον δρόμο σας θα συναντήσετε μία διασταύρωση που από τα αριστερά καταλήγει στο χωριό Αρχάγγελος και από τα δεξιά στο χωριό Σκρα. Πριν μπείτε στο οικισμό θα στρίψετε αριστερά και θα βρείτε τον δρόμο για τους καταρράκτες. Το αυτοκίνητο δεν φτάνει μέχρι τη λίμνη, αλλά θα χρειαστεί να ακολουθήσετε ένα πολύ βατό μονοπάτι, σκεπασμένο από καστανιές και πλατάνια. Η διαδρομή προς τους καταρράκτες και τη λίμνη έχει ονομαστεί Κότζα Ντέρε ή αλλιώς Μέγα Ρέμα και ξεκινά από 300 πέτρινα σκαλοπάτια που οδηγούν σε ένα ξέφωτο. Εκεί μπορείτε να κάνετε, εάν επιθυμείτε, ένα διάλειμμα αφού υπάρχει χώρος για πικνίκ εξοπλισμένος με παγκάκια και τραπέζια.

Συνεχίστε την πεζοπορία, περνώντας πάνω από την ξύλινη γέφυρα, πριν ακούσετε τον καταρράκτη να κυλάει γλυκά, καταλήγοντας στα σμαραγδένια νερά της λίμνης από ύψος 6 μέτρων. Η φήμη αυτού του εξωτικού τοπίου που βρίσκεται φωλιασμένο μέσα στο δάσος είναι τόσο μεγάλη που το καλοκαίρι πάρα πολλοί επισκέπτες φτάνουν εδώ για να απολαύσουν μία βουτιά στα κρυστάλλινα νερά, σε ένα απόλυτα φωτογενές σποτ της Μακεδονίας. Ωστόσο, είναι καλό να θυμάστε πως τόσο οι καταρράκτες όσο και η λίμνη είναι παγωμένα και θα χρειαστείτε μεγάλες αντοχές για να κολυμπήσετε.

Αν είστε θαρραλέοι και παραμείνετε στο νερό για αρκετή ώρα θα συνηθίσετε τη χαμηλή θερμοκρασία και, ίσως, εξερευνήσετε τελικά και τις μικρές «σπηλιές» των καταρρακτών, ενώ δεν είναι λίγοι οι πιο τολμηροί ταξιδιώτες, οι οποίοι ανεβαίνουν στους καταρράκτες για μία βουτιά από ψηλά. Στο σημεία υπάρχει και ένα σκοινί απ’ όπου πολλοί επιλέγουν να κάνουν λίγα «ακροβατικά» πριν πέσουν με ορμή στα κρύα νερά της σμαραγδένιας λίμνης. Με λίγα λόγια, η εμπειρία είναι ονειρική και μπορεί να ολοκληρωθεί ιδανικά με ένα γεύμα σε κάποιο από τα παραδοσιακά ταβερνάκια στην πλακόστρωτη πλατεία του οικισμού Σκρα, κάτω από τον γέρικο πλάτανο, ο οποίος προσφέρει πυκνή σκιά.

Εκεί θα βρείτε και λίγα ενοικιαζόμενα δωμάτια, αν θέλετε να μείνετε στο χωριό. Εναλλακτικά επιλέξτε την πόλη του Κιλκίς, η οποία βρίσκεται 59 χιλιόμετρα μακριά. Επίσης, αρκετοί ταξιδιώτες επιλέγουν την πόλη Gevgelija της Βόρειας Μακεδονίας, μόλις μισή ώρα από το Σκρα, καθώς εκεί θα μπορέσετε να μείνετε σε πολύ όμορφα δωμάτια με ελάχιστα χρήματα. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι υπάρχουν καταλύματα που στοιχίζουν μόλις 50 ευρώ για δύο άτομα, για δύο διανυκτερεύσεις.

Μουσείο Α’ Παγκοσμίου Πολέμου: Στην πλατεία του χωριού θα βρείτε και το μικρό Μουσείο Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το οποίο λειτουργεί από το 2002. Στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του θα δείτε σημαντικά κειμήλια από την εμβληματική μάχη του Μακεδονικού Μετώπου (στην είσοδο του οικισμού υπάρχει και η χαρακτηριστική ταμπέλα που γράφει «Καλωσορίσατε στο ηρωικό Σκρα»), φωτογραφίες, καθώς και ιστορικά αρχεία που παραθέτουν ολόκληρο το χρονικό της νικηφόρας, για τις δυνάμεις της Αντάντ, επίθεσης η οποία έλαβε χώρα στις 17 Μαΐου του 1918. Στόχος της έκθεσης είναι να τιμήσει τη μνήμη όσων αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν σε μία από τις πιο καθοριστικές μάχες που δόθηκε την τελευταία χρονιά του πολέμου στα Βαλκάνια.

Στην είσοδο του χωριού υπάρχουν ακόμη το Ηρώο των πεσόντων και η προτομή του ταγματάρχη Βασίλη Παπαγιάννη, του πιο υψηλόβαθμου Έλληνα αξιωματικού που έπεσε στο πεδίο της μάχης. Λίγο έξω από το χωριό, γύρω από το Σκρα ντι Λεγκέν υπάρχουν ακόμη ερειπωμένα πολυβολεία, και άλλα ενθύμια από τη μάχη.