Όσοι εξερευνούν τη Μεσσηνία πέρα από τις πανέμορφες ακτές και τους παραθαλάσσιους προορισμούς, κάνοντας τον κόπο να ανέβουν και στα λιγότερο γνωστά χωριά στα ορεινά, σίγουρα θα ακούσουν κάποια στιγμή και για την «Αράχωβα» της περιοχής. Βέβαια, οι συνειρμοί-που γίνονται αυτόματα-αποδεικνύονται παραπλανητικοί. Όμως η αναφορά είναι κυριολεκτική. Ο λόγος για το Καρυοβούνι, ένα χωριό χτισμένο σε υψόμετρο 500 μέτρων στον Ταΰγετο, στην πλευρά του βουνού όπου διαμορφώνεται το δυτικό τμήμα της μεσσηνιακής Μάνης. Το οποίο αρκετοί εξακολουθούν να αποκαλούν «Αράχωβα», γιατί έτσι λεγόταν ως το 1930. Κάτι που απηχεί το μακρινό σλάβικο παρελθόν του και τη λέξη «orechova», η οποία σημαίνει καρυδότοπος.
Αναλογικά, λοιπόν, ο οικισμός μετατράπηκε σε Καρυοβούνι-κάτι πολύ ταιριαστό, καθώς οι καρυδιές εξακολουθούσαν να αφθονούν στην περιοχή και κατά το διάστημα της επίσημης μετονομασίας του. Με τη διάσημη Αράχωβα του Παρνασσού, ασφαλώς, δεν υπάρχει καμία σχέση: πέρα από το διαφορετικό τοπίο, το Καρυοβούνι είναι ένα μικρό, ήσυχο χωριό, μακριά από τις «σειρήνες» της τουριστικής ανάπτυξης, το οποίο μετρά μόλις 42 μόνιμους κατοίκους (σύμφωνα με την απογραφή του 2011).
Βουνά, νερά και παραδοσιακό σύγκλινο: To Καρυοβούνι είναι χτισμένο αμφιθεατρικά, σε ειδυλλιακό φυσικό τοπίο, στη συμβολή δύο ρεματιών. Γύρω του βρίσκονται τα βουνά Άγιος Αθανάσιος και Στόλας (προς τα ανατολικά), η Τσίροβα (στα δυτικά), ενώ προς τα βόρεια υψώνονται οι ορεινοί όγκοι Μαυροβούνα, Τσικνίδα, Καρτύλιο και Αγιανάκι-όλα κομμάτια της οροσειράς του Ταϋγέτου. Από τη Μαυροβούνα λέγεται πως πέρασε ο Τηλέμαχος, μεταβαίνοντας από την Ιθάκη στη Σπάρτη όταν αναζητούσε πληροφορίες για τον Οδυσσέα, ενώ στην τοποθεσία «Αγριαπιδάκι» εικάζεται ότι στα αρχαία χρόνια βρισκόταν ναός αφιερωμένος στη θεά Άρτεμη.
Οι Σλάβοι ιδρυτές του οικισμού, βέβαια, θα εμφανίζονταν πολλούς αιώνες μετά, κατά τα βυζαντινά χρόνια. Λόγω της φυσικής του απομόνωσης, το χωριό υπήρξε ξακουστό καταφύγιο Κλεφτών κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας (όπως αναγράφεται και σε ένα ποίημα του Νικήτα Νιφάκου), ενώ πήρε ενεργά μέρος και στην Επανάσταση του 1821, αναδεικνύοντας αγωνιστές όπως ο Γουδέλης και ο παπα-Ρούσσος. Ο Πύργος Γουδέλη, μάλιστα, σώζεται ακόμα: απηχώντας τη μανιάτικη αρχιτεκτονική του 18ου αιώνα έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο, αποτελώντας αξιοθέατο για τους επισκέπτες του Καρυοβουνίου.
Το ίδιο συμβαίνει και με την εκκλησία που είναι αφιερωμένη στο Γενέσιο της Θεοτόκου, η οποία χρονολογείται στα μεταβυζαντινά χρόνια. Όπως ειπώθηκε και πιο πάνω, το φυσικό περιβάλλον γύρω από το χωριό είναι πανέμορφο και «πνιγμένο» στο πράσινο, καθώς ευνοείται από τα άφθονα τρεχούμενα ύδατα της γύρω περιοχής. Σε αυτά, βέβαια, οφείλονται και τα κρυστάλλινα νερά που θα δείτε να τρέχουν στις βρύσες της πλατείας. Ολοκληρώνοντας τη βόλτα σας στα πέριξ, αξίζει να προγραμματίσετε να γευματίσετε στο Καρυοβούνι. Στην όμορφη πλατεία με τα πλατάνια θα βρείτε άλλωστε και την ταβέρνα «Η Αράχωβα», η οποία αποτελεί από μόνη της αξιοθέατο, καθώς έχει διαμορφωθεί στον χώρο ενός παλαιού ελαιοτριβείου, που έχει συντηρηθεί από την τοπική κοινότητα ώστε να μπορεί να παρουσιάζεται στους επισκέπτες.
Όσον αφορά τις γεύσεις, τώρα, εδώ θα απολαύσετε χειροποίητο σύγκλινο Μάνης-ίσως δείτε μάλιστα και με τα μάτια σας την παρασκευή του-ντόπια τυριά (ωμά ή σαγανάκι, δοκιμάστε οπωσδήποτε ταλαγάνι), παραδοσιακή φασολάδα, φρέσκες πατάτες τηγανητές, αλλά και νόστιμα παϊδάκια κοτόπουλο, ψημένα στα κάρβουνα.
Πώς θα πάτε στο Καρυοβούνι: Το Καρυοβούνι βρίσκεται κοντά στον διάσημο παραθαλάσσιο οικισμό της Στούπας (10 χιλιόμετρα πιο πέρα, στα ανατολικά), απέχοντας γύρω στα 53 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα-υπολογίστε ότι θα χρειαστείτε 1 ώρα και 10 λεπτά ώστε να φτάσετε εδώ, με αυτοκίνητο. Όπως προαναφέρθηκε, το χωριό έχει μείνει μακριά από την τουριστική ανάπτυξη των παραλίων, με αποτέλεσμα να μη διαθέτει υποδομές διαμονής: όσοι το επισκέπτονται έρχονται εδώ για ημερήσια εκδρομή. Άλλωστε η φήμη της ταβέρνας «Η Αράχωβα» τείνει να μεγαλώνει σταθερά τα τελευταία χρόνια, χάρη και στις βαθμολογίες που λαμβάνει στο TripAdvisor.
