Υπάρχουν πολλές ιστορίες και θρύλοι που σχετίζονται με την καταγωγή των ζυμαρικών και αυτό δεν πρέπει να μας προκαλεί εντύπωση, αφού είναι πολύ φυσικό ένα προϊόν να υπήρχε σε διαφορετικά μέρη του πλανήτη, ακόμα κι αν οι πολιτισμοί τους δεν είχαν καμία συγγένεια ή επικοινωνία. Για παράδειγμα, στην Κίνα υπάρχουν αναφορές για είδη ζυμαρικών από το 4000 π.Χ., τα οποία όμως φτιάχνονταν από άλευρα όχι δημητριακών αλλά οσπρίων.
Οι αρχαίοι 'Ελληνες, δε, είχαν επίσης τα δικά τους ζυμαρικά, όπως μαρτυρούν πηγές, ήδη από το 1000 π.Χ. Σύμφωνα μάλιστα με τη μυθολογία, ο θεός της φωτιάς 'Ηφαιστος είχε κατασκευάσει μια μηχανή ζυμαρικών (κορδονιών από ζύμη) για να ετοιμάζονται εύκολα και γρήγορα τα συμπόσια του Ολύμπου. Επειδή, όμως, τα δημητριακά ήταν από τις πρώτες καλλιέργειες που αγαπήθηκαν από τον άνθρωπο σε διάφορους εύφορους τύπους, ζυμαρικά έχουν στην ιστορία τους πολλοί λαοί, όπως οι Αιγύπτιοι, οι Ετρούσκοι και οι Άραβες.
ΤΟ ΛΑΓΑΝΟΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΚΑΡΙΑ
Η λέξη «λάγανον», που μαρτυρείται στην αρχαία Ελλάδα από το 1000 π.Χ., αναφέρεται σε μια τετράγωνη ζύμη από αλεύρι και νερό, την οποία έκοβαν σε λωρίδες. Όταν, τον 8ο αιώνα π.Χ., οι 'Ελληνες αποίκησαν στην Ιταλία, μετέφεραν στη νέα τους πατρίδα τις συνήθειές τους, μαζί με αυτές και το λάγανον, το οποίο πήρε την ονομασία laganum και δεν είναι άλλο από τα σημερινά λαζάνια. Στην αρχαία Ρώμη τα ζυμαρικά αναφέρονται από τον Κόιντο Οράτιο Φλάκκο, τον κορυφαίο λυρικό ποιητή, τον 10ο αιώνα π.Χ., ενώ λόγο για αυτά κάνουν επίσης οι Κικέρων και Απίκιος. Τέλος, αν και πολλοί συνδέουν τα μακαρόνια με τις προσφορές των αρχαίων Ελλήνων στους νεκρούς, τους μακαρίους δηλαδή, εξού και το άνομά τους, «μακαρία», που φτιάχνονταν από αλεύρι και νερό, πιστεύεται ότι οι Άραβες ήταν οι δημιουργοί της πρώτης ζύμης για αυτά, την οποία υιοθέτησαν οι 'Ελληνες για να τη δώσουν στη συνέχεια στους Ιταλούς.
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Και ενώ τα ζυμαρικά του αρχαίου κόσμου υπήρχαν με έναν τρόπο πολύ διαφορετικό από αυτόν που τα γνωρίζουμε σήμερα, τον 5ο αιώνα μ.Χ. καταγράφεται η πρώτη συνταγή βρασμένου ζυμαρικού, κάτι σαν χυλοπίτα, στην Ιερουσαλήμ. Μετά, το λόγο έχουν οι Ιταλοί, που φαίνεται ότι αφοσιώθηκαν πολύ περισσότερο σε αυτά, για να φτάσουμε στο 15ο αιώνα, όταν ο Ιταλός μάγειρας Μαρτίνο ντα Κόμο μας έδωσε την πρώτη ολοκληρωμένη συνταγή ζυμαρικών. Τρεις αιώνες αργότερα, τον 18ο, δημιουργήθηκε το πρώτο επίσημο εργαστήριο παρασκευής ζυμαρικών στη Βενετία και στην πορεία άνοιξαν πολλά μαγαζιά που τα πουλούσαν σε διάφορες πόλεις, με κυριότερη τη Νάπολη. Κάπως έτσι η γειτονική χώρα ταυτίστηκε απόλυτα με αυτό το είδος. Όταν, μάλιστα, έφτασε η ντομάτα από το Νέο Κόσμο και μπήκε στο παιχνίδι η κόκκινη σάλτσα, τα ζυμαρικά δεν γινόταν να μην κατακτήσουν τους πάντες με την υπέροχη, λαχταριστή γεύση τους.
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στη χώρα μας τα ζυμαρικά αποτελούσαν βασικό είδος διατροφής και ο λόγος ήταν κυρίως οικονομικός. Το κόστος παρασκευής τους ήταν ελάχιστο και τα υλικά τους υπήρχαν σε κάθε σπίτι, συγκριτικά με το ρύζι που ήταν πιο ακριβό και δυσεύρετο. Οι περισσότεροι 'Ελληνες διέθεταν ένα χωραφάκι και τα δημητριακά ήταν από τις πιo εύκολες και σημαντικές καλλιέργειες για τη συντήρηση ενός σπιτιού. Φυσικά, μιλάμε κυρίως για τις χυλοπίτες και τον τραχανά που κάθε οικογένεια έφτιαχνε με τα δικά της αλεύρια, μετά το θερισμό και το αλώνισμα. Το σιτάρι αλεθόταν σε χειροκίνητους μύλους, η ζύμη ετοιμαζόταν, τα ζυμαρικά κόβονταν, ο τραχανάς τριβόταν και μετά η διαδικασία περιλάμβανε καλό στέγνωμα στον ήλιο και φύλαξη σε καθαρά πάνινα και βαμβακερά σακιά που αποθηκεύονταν στο κελάρι.
ΤΟ ΛΑΓΑΝΟΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΚΑΡΙΑ
Η λέξη «λάγανον», που μαρτυρείται στην αρχαία Ελλάδα από το 1000 π.Χ., αναφέρεται σε μια τετράγωνη ζύμη από αλεύρι και νερό, την οποία έκοβαν σε λωρίδες. Όταν, τον 8ο αιώνα π.Χ., οι 'Ελληνες αποίκησαν στην Ιταλία, μετέφεραν στη νέα τους πατρίδα τις συνήθειές τους, μαζί με αυτές και το λάγανον, το οποίο πήρε την ονομασία laganum και δεν είναι άλλο από τα σημερινά λαζάνια. Στην αρχαία Ρώμη τα ζυμαρικά αναφέρονται από τον Κόιντο Οράτιο Φλάκκο, τον κορυφαίο λυρικό ποιητή, τον 10ο αιώνα π.Χ., ενώ λόγο για αυτά κάνουν επίσης οι Κικέρων και Απίκιος. Τέλος, αν και πολλοί συνδέουν τα μακαρόνια με τις προσφορές των αρχαίων Ελλήνων στους νεκρούς, τους μακαρίους δηλαδή, εξού και το άνομά τους, «μακαρία», που φτιάχνονταν από αλεύρι και νερό, πιστεύεται ότι οι Άραβες ήταν οι δημιουργοί της πρώτης ζύμης για αυτά, την οποία υιοθέτησαν οι 'Ελληνες για να τη δώσουν στη συνέχεια στους Ιταλούς.
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Και ενώ τα ζυμαρικά του αρχαίου κόσμου υπήρχαν με έναν τρόπο πολύ διαφορετικό από αυτόν που τα γνωρίζουμε σήμερα, τον 5ο αιώνα μ.Χ. καταγράφεται η πρώτη συνταγή βρασμένου ζυμαρικού, κάτι σαν χυλοπίτα, στην Ιερουσαλήμ. Μετά, το λόγο έχουν οι Ιταλοί, που φαίνεται ότι αφοσιώθηκαν πολύ περισσότερο σε αυτά, για να φτάσουμε στο 15ο αιώνα, όταν ο Ιταλός μάγειρας Μαρτίνο ντα Κόμο μας έδωσε την πρώτη ολοκληρωμένη συνταγή ζυμαρικών. Τρεις αιώνες αργότερα, τον 18ο, δημιουργήθηκε το πρώτο επίσημο εργαστήριο παρασκευής ζυμαρικών στη Βενετία και στην πορεία άνοιξαν πολλά μαγαζιά που τα πουλούσαν σε διάφορες πόλεις, με κυριότερη τη Νάπολη. Κάπως έτσι η γειτονική χώρα ταυτίστηκε απόλυτα με αυτό το είδος. Όταν, μάλιστα, έφτασε η ντομάτα από το Νέο Κόσμο και μπήκε στο παιχνίδι η κόκκινη σάλτσα, τα ζυμαρικά δεν γινόταν να μην κατακτήσουν τους πάντες με την υπέροχη, λαχταριστή γεύση τους.
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στη χώρα μας τα ζυμαρικά αποτελούσαν βασικό είδος διατροφής και ο λόγος ήταν κυρίως οικονομικός. Το κόστος παρασκευής τους ήταν ελάχιστο και τα υλικά τους υπήρχαν σε κάθε σπίτι, συγκριτικά με το ρύζι που ήταν πιο ακριβό και δυσεύρετο. Οι περισσότεροι 'Ελληνες διέθεταν ένα χωραφάκι και τα δημητριακά ήταν από τις πιo εύκολες και σημαντικές καλλιέργειες για τη συντήρηση ενός σπιτιού. Φυσικά, μιλάμε κυρίως για τις χυλοπίτες και τον τραχανά που κάθε οικογένεια έφτιαχνε με τα δικά της αλεύρια, μετά το θερισμό και το αλώνισμα. Το σιτάρι αλεθόταν σε χειροκίνητους μύλους, η ζύμη ετοιμαζόταν, τα ζυμαρικά κόβονταν, ο τραχανάς τριβόταν και μετά η διαδικασία περιλάμβανε καλό στέγνωμα στον ήλιο και φύλαξη σε καθαρά πάνινα και βαμβακερά σακιά που αποθηκεύονταν στο κελάρι.
Έτσι, κανένα σπίτι δεν ξέμενε από φαγητό. Αργότερα, τα πράγματα απλοποιήθηκαν μέχρι που φτάσαμε στις αρχές του 19ου αιώνα και στη λειτουργία της Φάμπρικας Μακαρονιών στην πρώτη πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, στο Ναύπλιο. Το 1890, πάλι στο Ναύπλιο, ιδρύθηκε η πρώτη βιοτεχνία μακαρονιών από την οικογένεια Χαραλαμπόπουλου που είχε ξεκινήσει να φτιάχνει ζυμαρικά στην Τεγέα της Αρκαδίας. Από αυτήν τη βιοτεχνία είχαμε και την πρώτη μάρκα μακαρονιών, τα Βεζούβιος. Από εκείνη τη στιγμή, η ιστορία των εγχώριων ζυμαρικών αρχίζει να κάνει μεγάλα άλματα και τη δεκαετία του '50 αριθμούσε 150 εργοστάσια, με πολλά απ' αυτά να βρίσκονται στις βιομηχανικές ζώνες της Αττικής. Συγκεκριμένα, το 1910 ιδρύεται η εταιρεία Κοrοnα, το 1926 η Αβέζ, το 1927 η Misko (ως Μίσκο), το 1932 η 'Ηλιος, το 1938 η Μέλισσα, το 1939 η Μάκβελ και το 1957 η Stella.
Κείμενο
ΔΩΡΑ ΜΑΣΤΟΡΑ
Κείμενο
ΔΩΡΑ ΜΑΣΤΟΡΑ
