Τι εντυπωσιακό έχει το νησί: Λιθόστρωτα, σκαλινάδες, παμπάλαιες στέρνες, την πορτοκαλί δίτρουλη εκκλησία της Υπαπαντής και το ψηλό καμπαναριό, που στέκεται δίπλα της σαν τζέντλεμαν, συνοδευόμενα από το μύθευμα μιας εικόνας που μετακινήθηκε μόνη της, παραβιάζοντας τους νόμους της Φυσικής, για να υποδείξει στους ανθρώπους την τοποθεσία κατασκευής της εκκλησίας. Την ιστορική, αναπαλαιωμένη ροζ υδατοδεξαμενή και μια σειρά από κτίσματα που χρηματοδότησε ο Συγγρός προ αμνημονεύτων ετών και μέχρι σήμερα διατηρούν το πιο μοιραίο βλέμμα (πρώην σχολεία που πλέον στεγάζουν το Μουσείο Παξών, το Ιστορικό Αρχείο κ.ά.). Εξίσου εντυπωσιακή με τα αξιοθέατα είναι και μια ματιά στα ονόματα των παραλιών της ανατολικής ακτογραμμής, που ηχούν σαν κρεσέντο ανατριχίλας. Εντάξει, το Κλωνί-Γουλί, το Καμίνι, η Κακιά Λαγκάδα. Πού να βρω, όμως, το σθένος να βουτήξω στην Πνιγμένη; Λίγο πιο πάνω, ευτυχώς, η θάλασσα γλυκαίνει, γίνεται Κήπος και Κηπιάδι.
Οι Παξινοί: Εχουν τον δικό τους τρόπο να αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα. Επί μία ώρα καθισμένη σε καφενείο της Λάκκας, βλέπω έναν ηλικιωμένο Αγγλο να πιάνει το τραπεζάκι απέναντί μου, να παραγγέλνει την πρωινή του μπίρα, παραδίπλα τη Μαριάνθη και την Ιωάννα, δύο δίχρονα κοριτσάκια με καστανά μπουκλάκια, να παίζουν με τα ποδήλατά τους, η Ιωάννα να τραβάει τα μαλλιά της Μαριάνθης, η Μαριάνθη να μένει άγαλμα, να τις τρώει, να επεμβαίνει η γιαγιά, ο Άγγλος να τελειώνει τη δεύτερη μπίρα του και να φεύγει, και ο ξεναγός μου ακόμα να μην έχει φανεί. Εκτός από την επιβεβαιωμένη ραθυμία τους στα ραντεβού, λοιπόν, η αλήθεια είναι ότι οι ντόπιοι φαίνονται ιδιόρρυθμοι. Πώς να μην είναι; Ζουν σε ένα μινιόν νησί με μοναδική απασχόληση τον τουρισμό, το χειμώνα ολομόναχοι τρώγονται με τα ρούχα τους, το καλοκαίρι τρώνε μια ανάστροφη από το πλήθος που απαιτεί τρίμηνο πάρτι. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο εποχές είναι μεγάλη.
Η καθημερινή τριβή σε ένα τόσο μικρό μέρος λειτουργούσε, μάλιστα, επί χρόνια αποτρεπτικά ως προς το να υλοποιηθεί το σχέδιο μιας ντόπιας ναυτιλιακής εταιρείας (ιδέα που κυκλοφορεί από τη δεκαετία του ’80)-παρ’ όλα αυτά, έξω από το κτίριο συνελεύσεων του δημοτικού συμβουλίου διαβάζω σκόρπιες φράσεις μιας ανακοίνωσης σχετικά με την «παρουσίαση μελέτης για την αγορά καραβιού παξινών συμφερόντων από εταιρεία κατοίκων του νησιού», υπογεγραμμένη από την «προσωρινή επιτροπή». Η ιδέα είναι όλοι οι Παξινοί, ανάλογα με τις δυνατότητες του καθενός, να χρηματοδοτήσουν ένα σύγχρονο φεριμπότ που θα συνδέει τους Παξούς με την Ηγουμενίτσα και, βέβαια, να αποκομίσουν συλλογικά και τα ανάλογα κέρδη. Ξανάνοιξε, λοιπόν, το πορτάκι και μακάρι η θεωρία να γίνει αυτήν τη φορά και πράξη.
Τι άλλο μένει να ειπωθεί για το νησί: Aνήκει στο Natura, μία προς μία κάθε βενετσιάνικη ελιά του είναι προστατευμένη από επίδοξους «ξυλοκόπους» (με μια διάταξη προ Natura) και κουμαντάρεται από μια δημοτική αρχή που δείχνει να παίρνει στα σοβαρά τον εαυτό της (με το πρόγραμμα των ευρωπαϊκών Πολιτιστικών Χωριών, τη δραστηριοποίηση ηλικιωμένων μέσω του προγράμματος Ανκίζε, τη στήριξη του Διεθνούς Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής Παξών κ.ά.).
Αρκετά, όμως, με όλα αυτά. Ώρα για μπάνιο. Στο δρόμο για το Λεβρεχιό, μια βοτσαλόστρωτη παραλία με πουπουλένια θάλασσα, ακούμε «Ράδιο Λευκάδα», ενώ ένας εκ των παρευρισκομένων ανασύρει από τη μνήμη του ξεχασμένες ιστορίες για φυγάδες πολυτελείας, όπως τον βιομήχανο όπλων Φιόκι, που βρήκαν καταφύγιο σε σκιερές και απόμερες γωνιές, ανάμεσα στα λιόδεντρα των Παξών, κυνηγημένοι ανηλεώς από τη Μαφία. Κάποτε.
Μια ματιά στην ιστορία: Οι Παξοί είναι ένα σταυροδρόμι κατακτήσεων· κάθε κραταιά δύναμη έχει περάσει από το νησί για να αφήσει την πινελιά της. Πιο συγκεκριμένα: οι Παξοί κατακτώνται από Βενετσιάνους και μεταβιβάζονται σε πρίγκιπες και βαρώνους ως τιμάριο (1386 μ.Χ.). Οι συμμαχικοί στόλοι Ισπανών, Ενετών και Πάπα ναυμαχούν και νικούν πανηγυρικά τους Τούρκους προ των Παξών (1537), όμως προκειμένου να εκδικηθεί ο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα λεηλατεί άγρια το νησί, «δεν μένει λίθος επί λίθου». Υπό την ηγεσία του ναυάρχου Λουτσαλή Πασά (1571), πραγματοποιείται νέα σφαγή και όσοι Παξινοί γλιτώνουν εγκαθίστανται στα Διαπόντια νησιά. Οι Ενετοί παραδίδουν για μία διετία τα Επτάνησα στους Δημοκρατικούς Γάλλους (1797) και κατόπιν αυτού (1800) τα Επτάνησα ανακηρύσσονται Δημοκρατία, υπό τα βλέμματα σουλτάνου και Ρωσίας. Οι Αγγλοι παραχωρούν σύνταγμα και θέτουν τα Επτάνησα υπό την προστασία τους (1817)-και παρότι η τελευταία το απαγορεύει, οι Παξινοί παίρνουν τελικά μέρος στην Επανάσταση του 1821, με πρωτεργάτη των 23χρονο μπουρλοτιέρη Γεώργιο Ανεμογιάννη.
Στη γαλανή θάλασσα των Αντίπαξων: Δεκατρία λεπτά με ταχύπλοο από τον Γάιο απέχουν οι Αντίπαξοι, ένα μικροσκοπικό νησί 3 τ.χλμ. με γαλάζια νερά, αμπελώνες που βγάζουν βαρύ κρασί, δύο παραλίες στις οποίες κάνουν στάση τα σκάφη που ξεκινούν από τους Παξούς (Βουτούμι με βότσαλο και Βρίκα με άμμο) και μερικές αδέσποτες πάπιες που όλη την ώρα γκρινιάζουν και μας παίρνουν τα αυτιά. Αυτά είναι τα γενικά χαρακτηριστικά του νησιού. Τι παραπάνω είναι οι Αντίπαξοι; Μια φαντασίωση. Η ενσάρκωση ενός επίγειου παραδείσου. Τέτοιου είδους φαντασιώσεις αρέσουν στους περισσότερους από εμάς, κάποιοι όμως παραενθουσιάζονται και καταλήγουν να μην τις ζουν, αλλά να τις καταπίνουν. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο οι τουρίστες ξεκοκαλίζουν τους Αντίπαξους α λα αμερικανικά, όπως ένα ζουμερό μπέργκερ· καταφθάνουν από όλο τον κόσμο, αμέτρητοι, ανυπόμονοι, μετατρέπουν τη θάλασσα σε πάρκινγκ σκαφών και τις παραλίες σε λουρίδες από ξαπλωμένα σώματα. Προτιμήστε να περάσετε από το πανέμορφο αυτό νησί με τις λευκές παραλίες και την παγωμένη θάλασσα στις αρχές ή στα τέλη της σεζόν.
Μετάβαση: Ενας τρόπος για να πάει κανείς στο νησί είναι με αεροπλάνο μέχρι την Κέρκυρα και από εκεί να περάσει στους Παξούς με τα Ilida II (N.Ε. Νήσος Παξών, 50 λεπτά) και Δέσποινα (μιάμιση ώρα). Ενας άλλος είναι να ανεβεί οδικώς έως την Ηγουμενίτσα και από εκεί να πάρει τα Αγιος Παντελεήμονας (North West Ferries, δύο ώρες), Νηρέας (Ορίζοντας Ν.Ε., δύο ώρες), Κέρκυρα (Κ/Ξ πλοίων Κέρκυρας, μιάμιση ώρα). Υπάρχει, επίσης, λεωφορείο που κάνει απευθείας τη διαδρομή Αθήνα-Παξοί (Bouas Travel).
Διαμονή: Οι Παξοί διαθέτουν ξενοδοχεία, βίλες, στούντιο, όμως καλό είναι να κάνετε εγκαίρως κράτηση. Ενδεικτικά καταλύματα είναι τα: Paxos Club (Γάιος) | Pacos Resort (Γάιος), | Galazio Sunset Villas (Βελιανιτάτικα) | Amfitriti (Λάκκα), | Yorgos Studios. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε σε γραφεία που διαχειρίζονται την ενοικίαση δωματίων, όπως τα «Routsis Travel» και «Fougaros Travel». | Πολυτέλεια: Για όσους επιθυμούν απομόνωση και πολυτέλεια, υπάρχει η Villa Oneiro στους Αντίπαξους.
Γαστρονομία: Η γαστρονομία των Παξών μοιάζει με της Κέρκυρας. Οι Παξινοί τρώνε παστιτσάδα (κοκκινιστό κόκορα με μακαρόνια), μπουρδέτο (ψάρια με πικάντικη σάλτσα), σοφρίτο (μοσχάρι κατσαρόλας με ξίδι, λάδι, κρασί), σαβούρο (μαριναρισμένα ψάρια με σκόρδο και δεντρολίβανο), κουκιά, αγκινάρες, λαδερά, ενώ τον Δεκαπενταύγουστο στο κοντινό νησάκι Παναγία σερβίρεται μοσχάρι βραστό με ζουμί και λεμόνι. Θα βρείτε επίσης φρέσκα ψάρια, ντόπιο λάδι (χρησιμοποιείται και σαν πρώτη ύλη για σαπούνι) και λαδοτύρι. Εμείς είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε τους Παξούς προσκεκλημένοι του πολύ καλού και σύγχρονου εξοχικού κέντρου Μπίρος στα Μπογδανάτικα. Σε ολόκληρο το νησί όμως υπάρχουν και αρκετά άλλα εστιατόρια και ταβέρνες, όπως η ταβέρνα Βασίλης και η πιο λαϊκή Γιος στον Λογγό, το bar-restaurant Ερημίτης, και στον Γάιο το μεζεδοπωλείο Κουζινί, το τσιπουράδικο Παξοιμάδι, το τσιμπημένο αλλά με καλό ψάρι Τάκα τάκα. Ταβέρνες θα βρείτε και στις παραλίες Βουτούμι και Βρίκα των Αντίπαξων.
Καφές, κρεπερί και μπαρ: Η μοναδική υποχρέωση του επισκέπτη είναι να περάσει από τον Μπουρνάο (Μαγαζιά), το καλύτερο παραδοσιακό καφενείο του νησιού, ενώ όμορφο είναι και το καφενείο του «Θεόφραστου» (Λάκκα). Στο καφέ-μπαρ Καλημέρα (Γάιος) σερβίρονται καφές, χυμοί και κοκτέιλ. Κρέπες και σπιτικό παγωτό θα βρείτε στο Gloria και στο πιο γουστόζικο Capriccio (Γάιος), ενώ για ποτό υπάρχουν διάφορες επιλογές, όπως το «Roxy» και το Ταξίδι (Λογγός), το Romantica (Λάκκα), το Μουράγιο και το Remego (Γάιος). Καλώς ή κακώς -μάλλον και τα δύο-η μουσική στα μπαρ κρατάει μέχρι τις 2 το πρωί και μετά κλείνει.
Αξίζει να δείτε: Την Υπαπαντή στα Γραμματικαίικα (η εκκλησία θα είναι μάλλον κλειδωμένη, όχι όμως το καμπαναριό), τον Φάρο στη Λάκκα, την εγκαταλελειμμένη σαπωνοποιία του Ανεμογιάννη στον Λογγό, το ναό των Αγίων Αποστόλων στον Γάιο, το μοναστήρι της Παναγιάς των Βελλιανιτών στο νησάκι της Παναγίας (τον Δεκαπενταύγουστο έχει πανηγύρι, πρόσβαση με βαρκάκι), το βενετσιάνικο κάστρο του Αη Νικόλα σε σχέδια Ντα Βίντσι, στο ομώνυμο νησί (μετάβαση μετά από άδεια του δήμου, και με ξενάγηση), το Μουσείο Παξών στον Γάιο, τον Ερημίτη για τη βουτιά του ήλιου στη θάλασσα (κάθε απόγευμα καταχειροκροτείται από τους τουρίστες), τη θέα του Ορθόλιθου, τις σπηλιές στο Μογγονήσι.
Μετακίνηση και σκάφη: Πολλοί ιδιώτες δραστηριοποιούνται στον τομέα, μια βόλτα στον Γάιο θα σας δώσει πλήρη εικόνα για τις επιλογές μετακίνησης (αυτοκίνητο, μηχανάκι, ποδήλατο, σκάφος, ταξί, θαλάσσιο ταξί κ.λπ.). Από τον Γάιο πραγματοποιούνται καθημερινά κρουαζιέρες προς Αντίπαξους, ενώ αξίζει να κάνετε και το γύρο των Παξών με καραβάκι. Αν έχετε σκάφος, μπορείτε να δέσετε στον Γάιο, στη Λάκκα, στον Λογγό και στον Οζιά-για καύσιμα και νερό στον Γάιο, στον Λογγό και στη Λάκκα.
Σπιάντζες και καταδύσεις: Οι σπιάντζες, δηλαδή οι παραλίες, των Παξών είναι μικρές, οι περισσότερες με βότσαλο, δροσερές και πεντακάθαρες. Βουτήξτε, μεταξύ άλλων, στο Λεβρεχιό, στο Μαρμάρι (περπάτημα), στο Αυλάκι με τον ωραίο βυθό, στον Ορκό (περπάτημα στο δάσος), στον Ερημίτη (περπάτημα), στις Πλάκες, στο άγριο Γαλάζιο (πρόσβαση με σκάφος), στο πιο κοσμοπολίτικο Μονοδένδρι, στο Μογγονήσι (άμμος), στον Πλάνο (γυμνισμός, μικρή κατάβαση) και στο Κηπιάδι (η μεγαλύτερη παραλία του νησιού, κατάβαση). Καταδύσεις οργανώνει ο Μπάμπης Δακουράς. Στους Αντίπαξους βουτήξτε στο Βουτούμι, στη Βρίκα και, αν έχετε σκάφος, στις παραλίες Ροδοβάνι και Σαρακήνικο.
Κλασική μουσική: Το Διεθνές Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής Παξών πραγματοποιείται φέτος από 29 Αυγούστου έως 6 Σεπτεμβρίου. | Πεζοπορία: Περιεκτικός και χρηστικός είναι ο πεζοπορικός χάρτης Παξών-Αντίπαξων με προτεινόμενες διαδρομές και συμβατότητα με GPS (εκδ. Ανάβαση). | Γενικές πληροφορίες: Οι Παξοί δεν είναι οικονομικό νησί, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι με λίγο ψάξιμο δεν μπορεί κανείς να βρει προσιτές τιμές.
