Εναρμονισμένος μέσα στο πέτρινο περιβάλλον των Καλαρρυτών, o ενοριακός ναός του Αγίου Νικολάου είναι μια μεγάλη τρίκλιτη, τρισυπόστατη βασιλική με πολύ ψηλό τρούλο, πιθανότατα κτισμένη το 1480. Το δεξιό της κλίτος είναι αφιερωμένο στον Αγιο Χαράλαμπο και το αριστερό στουs Αγίους Πάντες. Ο Αγιοs Νικόλαοs υπήρξε και αυτόs θύμα τηs συμμετοχής των Καλαρρυτινών στην Επανάσταση, καθώς πυρπολήθηκε το 1821 μαζί με όλο το χωριό.
Ωστόσο, σχεδόν 20 χρόνια μετά, το 1845, Μετσοβίτηs τεχνίτης παίρνει παραγγελία για να φτιάξει τα ξυλόγλυπτα που κοσμούν μέχρι και σήμερα τον ναό, δηλαδή το τέμπλο, τον άμβωνα και το δεσποτικό. Ο κεντρικόs πολυέλαιοs-και αυτός του 19ου αιώνα-είναι ειδική παραγγελία από την Τεργέστη, δωρεά της οικογένειας κοσμηματοπωλών Νέσση. Ανάμεσα στα κειμήλια του Αγίου Νικολάου υπάρχουν και εκκλησιαστικά είδη, έργα Καλαρρυτινών αργυροχόων. Πολυτιμότερο από αυτά θεωρείται ένα ευαγγέλιο διά χειρός Αθανασίου Τζιμούρη, ο οποίος ήταν ένας από τους ονομαστούς αργυροχόους και δάσκαλος της τέχνης του στην αυλή του Αλή Πασά.
Από όλα τα εκκλησιαστικά του έργα σήμερα σώζονται δύο ευαγγέλια-το ένα στον Άγιο Νικόλαο-ένας σταυρός και έναs ασημένιος πολυέλαιος. Τον ναό του Αγίου Νικόλαου κοσμούν επίσης τοιχογραφίες τριών εποχών, σε τρία στρώματα, οι οποίες όμωs δεν είναι σε τόσο καλή κατάσταση.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ
Για να δείτε τον Άγιο Νικόλαο, σε μέρες και ώρες που δεν υπάρχει λειτουργία και συνεπώs η εκκλησία είναι κλειστή, Ζητήστε το κλειδί από τον Ναπολέοντα Ζάγκλη, που έχει το καφενείο στην πλατεία.
