Ξακουστοί μάστορες και πελεκητές είναι οι Λαγκαδινοί. Αυτοί έχτισαν όλα τα χωριά της περιοχής, αλλά και πολλά σε όλη την Ελλάδα, από τον 17ο μέχρι τον 20ό αιώνα. Ταξίδευαν σε μπουλούκια και ομόρφαιναν τον κόσμο. Σήμερα, το χωριό τους, τα Λαγκάδια, είναι ένα από τα ωραιότερα της περιοχής, παρότι όχι και τόσο διάσημο όσο η κοντινή Βυτίνα, ο πρώτος οικισμός που αναπτύχθηκε τουριστικά χάρη στην κοντινή απόσταση από το χιονοδρομικό κέντρο του Μαινάλου. Εδώ θα βρείτε καλά τοπικά προϊόντα, μαγαζιά για φαγητό, αλλά και βάσεις για οργανωμένες πεζοπορίες, ποδήλατο βουνού και διαδρομές με ATV και 4x4.
Αρκετά κοντά βρίσκεται και το σπήλαιο Κάψια, όπου βρέθηκε πλήθος ανθρώπινων σκελετών. Σταρ είναι και η Δημητσάνα, που είναι χτισμένη σε δύο αντικριστούς λόφους. Στα καλντερίμια της περιηγείσαι παρατηρώντας αρχοντόσπιτα, πλατείες και μνημεία. Ένα από αυτά είναι η ιστορική βιβλιοθήκη με σπάνια κειμήλια. Λίγο έξω από το χωριό βρίσκεται το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Στον χώρο του, κατά την Επανάσταση του 1821 λειτουργούσαν 14 μπαρουτόμυλοι. Σήμερα θα δείτε έναν από αυτούς, καθώς και νεροτριβή, αλευρόμυλο, ρακοκάζανο και βυρσοδεψείο.
Νοτιότερα είναι η Στεμνίτσα, με ανηφορικά καλντερίμια, ωραία σπίτια με ξύλινα χαγιάτια και μια ζωντανή πλατεία, όπου δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου με τοιχογραφίες του Φώτη Κόντογλου. Ο Λούσιος και το φαράγγι του, που περνά πλάι στο χωριό, είναι ένας από τους κυριότερους λόγους για να έρθετε εδώ. Κατ’ αρχάς μπορείτε να κάνετε ράφτινγκ, όπως και στον Αλφειό, αλλά και πεζοπορία. Η διαδρομή ξεκινά από τη Δημητσάνα, ενώνοντας τρία από τα σημαντικότερα μοναστήρια της περιοχής που βρίσκονται στο φαράγγι: τη Νέα Μονή Φιλοσόφου του 17ου αιώνα, την ερειπωμένη Παλαιά Μονή, όπου λειτούργησε κρυφό σχολειό, και τη Μονή Προδρόμου του 16ου αιώνα.
Η πεζοπορία διαρκεί μία ώρα και μπορεί να συνεχιστεί έως τον ανοιχτό αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Γόρτυνας, ένα φημισμένο στην αρχαιότητα ιερό του Ασκληπιού. Από εκεί εύκολα φτάνεις στην επίσης πέτρινη Καρύταινα, με το φράγκικο κάστρο της και το ονομαστό γεφύρι της στον ποταμό Αλφειό. Μιλώντας για πεζοπορία, πάντως, στην Αρκαδία βρίσκεται το διάσημο πλέον Mainalon Trail, το μονοπάτι 75 χλμ. που δημιουργήθηκε από ντόπιους εθελοντές και είναι ένα από τα λίγα στην Ελλάδα με πιστοποίηση από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Πεζοπόρων. Η διαδρομή ξεκινά από τη Στεμνίτσα και καταλήγει στα Λαγκάδια, διασχίζοντας τα ομορφότερα χωριά και τοπία της περιοχής.
Είναι δε χωρισμένη σε 8 τμήματα και γίνεται σε 5 μέρες, με διανυκτέρευση κάθε βράδυ σε άλλο χωριό. Το Μαίναλο «σβήνει» στo οροπέδιο της Μεγαλόπολης και της Τρίπολης κι έπειτα υψώνεται ο ορεινός όγκος του Πάρνωνα. Είναι το μεγαλύτερο βουνό της Πελοποννήσου, με απίστευτα πυκνά δάση-καστανιές και έλατα-, ιδανικά για διαδρομές με τα πόδια, το ποδήλατο ή τη μηχανή, με φαράγγια, καταρράκτες και σπάνια φυτά, για τα οποία θα μάθετε στο Κέντρο Πληροφόρησης για τη Χλωρίδα του Πάρνωνα, στο χωριό Βασκίνα..
Ο κόσμος της Τσακωνιάς: Ο Πάρνωνας, όμως, είναι γνωστός και για τα πετρόκτιστα τσακώνικα χωριά του. Τα πιο γνωστά και τα πιο όμορφα συνάμα είναι ο Κοσμάς, η Καστάνιτσα και ο Πραστός, χτισμένα κι αυτά από Λαγκαδινούς μαστόρους. Δεν βλέπεις ούτε μία παραφωνία στον οικιστικό τους ιστό, αφού η απομονωμένη τους θέση τα έσωσε-η ίδια απομόνωση φαίνεται να έσωσε και την τσακώνικη διάλεκτο, την οποία θα ακούσετε να μιλούν οι ντόπιοι. Με ωραίες, πλατανοσκέπαστες πλατείες και μαγαζάκια παλαιάς κοπής, οι βόλτες θα σας ενθουσιάσουν. Στην Καστάνιτσα φημισμένη είναι η Γιορτή Κάστανου το φθινόπωρο, όπου θα δοκιμάσετε εκλεκτά εδέσματα και τοπικές συνταγές με κάστανα από τον δραστήριο σύλλογο-τον υπόλοιπο χρόνο επίσης θα βρείτε αξιόλογα προϊόντα.
Ο Κοσμάς είναι ονομαστός για τα τυριά του, ενώ στον Πραστό αξίζει να έρθετε για κάποιο από τα πανηγύρια του. Κοντά βρίσκεται και η Μονή Ελώνα του 19ου αιώνα, χτισμένη μέσα στα βράχια. Σε μισή ώρα από τα βουνά και τα πυκνά δάση βρίσκεστε στα παράλια της Κυνουρίας. Το Λεωνίδιο είναι ένας παραδοσιακός οικισμός, γεμάτος δίπατα και τρίπατα αρχοντικά σπίτια, πολλά από τα οποία διατηρητέα, ενώ κάποια έχουν πυργοειδή μορφή. Ένα από αυτά είναι ο επισκέψιμος Πύργος Τσικαλιώτη. Επιβάλλεται μια στάση και στη Φάμπρικα Πολιτισμού, όπου θα μάθετε ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την Κυνουρία.
Κατά τα άλλα, μπορείτε να αναρριχηθείτε στα κόκκινα βράχια του Λεωνιδίου, που έχουν εντάξει τα τελευταία χρόνια το χωριό στους αναρριχητικούς χάρτες του κόσμου. Το φθινόπωρο διοργανώνεται και σχετικό φεστιβάλ. Το καλοκαίρι κολυμπήστε στις υπέροχες παραλίες της Κυνουρίας. Κοντά στο Λεωνίδιο θα συναντήσετε τα δημοφιλή Πούλιθρα, ενώ συνεχίζοντας βόρεια θα βρείτε τα αλλεπάλληλα κολπάκια της Σαμπατικής. Ακόμη βορειότερα είναι το Κρυονέρι, ενώ και στο Άστρος η αμμώδης, οργανωμένη παραλία είναι ιδανική για οικογένειες.
Μετάβαση: To Λεωνίδιο απέχει 205 χλμ. από την Αθήνα (μέσω της παραλιακής διαδρομής από Άστρος). Το κόστος για διόδια και καύσιμα υπολογίζεται στα 60 ευρώ με την επιστροφή.
Διαμονή: Στη Βυτίνα μπορείτε να μείνετε στο Art Mainalon, το οποίο διαθέτει και πισίνα. | Στο Λεωνίδιο ενδιαφέρον έχει η διαμονή στο αρχοντικό Χιώτη, επίσης με πισίνα.
Φαγητό: Στην περιοχή της Γορτυνίας, εξαιρετική επιλογή εδώ και πολλά χρόνια είναι η ταβέρνα Ζέρζοβα στο χωριό Παναγιά, με δικά τους προϊόντα και πραγματική αγάπη στην κουζίνα. Στο Κρυονέρι Κυνουρίας θα βρείτε το ταβερνάκι Όστρια μπροστά στη θάλασσα, με φρέσκα ψάρια. Στον Κοσμά, η ταβέρνα Μαλεάτης Απόλλων σερβίρει τσακώνικες γεύσεις, όπως και όλες οι ταβέρνες στα ορεινά χωριά της Τσακωνιάς.
