Τηρουμένων των αναλογιών, φτάνοντας στα Θεοδώριανα νιώθεις όπως ο Κολόμβος όταν ανακάλυψε την Αμερική. H δυσκολία τού να έρθεις μέχρι εδώ, η αίσθηση τον απόμακρου μαζί με την έκπληξη που κρύβει τελικά ο προορισμός είναι μέρος από τη γοητεία των ορεινών Θεοδώριανων, αυτόνομης κοινότητας παρά τους περίπου 10 μόνιμους κατοίκους του δύσκολου χειμώνα.
Σε υψόμετρο 980 βρίσκεται η πλατεία τον χωριού με τα ταβερνάκια της και την εκκλησία της η οποία κτίστηκε το 1880 από Πραμαντιώτες μαστόρους και είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Από την πλατεία η ταμπέλα δείχνει ανηφορικά προς τους Καταρράκτες, το σήμα κατατεθέν των Θεοδώριανων, του χωριού με τις πάνω από 300 πηγές.
Τα Θεοδώριανα όμως είναι γνωστά και για το οροπέδιο Κωστηλάτα στο οποίο ξεκαλοκαιριάζουν 17 χιλιάδες πρόβατα, σύμφωνα με τους ντόπιους. «Ψηλά στην Κωστηλάτα βοσκούν τα πρόβατα, χορεύουν τα κορίτσια με τ’ άσπρα γόνατα», λέει το δημοτικό τραγούδι για ένα λιβάδι για το οποίο, όπως έχει γραφτεί στις σελίδες της ιστορίας έγινε εξέγερση. Βρισκόμαστε στο 1883, όταν μετά την αποχώρηση των Τούρκων ο έλεγχος των εκτάσεων περνάει σε Έλληνες τσιφλικάδες.
Οι κάτοικοι των Θεοδώριανων ξεσηκώνονται γι' αυτή την αγοραπωλησία και με όπλα και τσεκούρια ζητούν πίσω την Κωστηλάτα. Οι δυο πλευρές θα έρθουν σε συμφωνία και έτσι τον Ιούλιο τον 1883 στο Ειρηνοδικείο Βουργαρελίου υπογράφεται συμβόλαιο που μεταβιβάζει την Κωστηλάτα σε 131 κατοίκους των Θεοδώριανων. Σήμερα τα διαχειρίζεται ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Συνιδιοκτησίας Θεοδωριάνων.
