Τον ονομάζουν και «Γιβραλτάρ του Αιγαίου», κάτι που δεν απέχει από την αλήθεια, καθώς είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος μονολιθικός βράχος της Μεσογείου. Ο εντυπωσιακός όσο και τρομακτικός όγκος του Μονόλιθου βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του και συνδέεται με το νησί μέσω ενός μικρού ισθμού.
Η κορυφή του βρίσκεται σε ύψος 460 μέτρων πάνω από τη θάλασσα και εκεί βρίσκεται και ένα μικρό μοναστήρι, της Παναγίας της Καλαμιώτισσας, που χτίστηκε το 1715 (αξίζει να βρεθείτε εκεί στο πανηγύρι στις 7 Σεπτεμβρίου). H διαδρομή προς την κορυφή διαρκεί γύρω στη μία ώρα και όχι μόνο μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά κόβει την ανάσα.
Χρειάζεται προσοχή όταν φυσάει δυνατό μελτέμι. Επίσης, έχετε καλά παπούτσια και μπόλικα εφόδια. 'Οσοι, δε, έχουν διανυκτερεύσει εκεί, ορκίζονται ότι το ξημέρωμα στον Κάλαμο είναι ό,τι πιο μαγευτικό μπορεί να ζήσει κανείς στο Αιγαίο.
