Η Μονή με τον χαρακτηριστικό πύργο βρίσκεται στο χωριό Αναφωνήτρια (παλιά ονομασία Πλεμονάρι), στη βορειοδυτική Ζάκυνθο. Ιδρύθηκε πιθανώς το 15ο αιώνα από τον Λεονάρδο Γ' Τόκκο, παλατινό κόμη Κεφαλληνίας και Ζακύνθου, και τη σύζυγό του, Λάππα. H βυζαντινής προέλευσης εικόνα της Παναγίας της Αναφωνήτριας έφτασε κατά θαυμαστό τρόπο στο νησί από την Κωνσταντινούπολη.
Σύμφωνα με την παράδοση, μετά την άλωση της Πόλης (1453) ένα πλοίο ναυάγησε στις απόκρημνες ακτές στα δυτικά του νησιού. Τη νύχτα οι βοσκοί της περιοχής είδαν ένα φως και, όταν πλησίασαν, βρήκαν την εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας. Με την ίδρυση του μοναστηριού, η εικόνα τοποθετήθηκε μέσα στο ναό, όμως τις νύχτες εξαφανιζόταν και εμφανιζόταν ξανά στην ύπαιθρο. Για αυτόν το λόγο, αποφασίσαν να φτιάξουν στο σημείο ένα ξωκλήσι που το ονόμασαν Κατοικητήριο.
Τη Δευτέρα του Πάσχα μεταφέρεται εκεί η εικόνα και γίνεται πανήγυρη. H μοναστική αδελφότητα στην Αναφωνήτρια συγκροτήθηκε το 1534 από τον ιερομόναχο I. Ρωσάνο και το μοναχό Α. Βλάχο. Από τότε η Βενετία την παραχωρούσε μαζί με τη μεγάλη περιουσία της ως jus patronato (πατρωνία δημόσιου δικαίου) σε επιφανή πρόσωπα που έδιναν λόγο για τη διαχείρισή τους στην τοπική πολιτική Αρχή. Το 1568 η Αναφωνήτρια δόθηκε στο Χωρεπίσκοπο Ζακύνθου Διονύσιο Σιγούρο, τον Άγιο Διονύσιο.
Τελευταίος κάτοχος της μονής υπήρξε η οικογένεια Φλαμπουριάρη. Οι σωζόμενες τοιχογραφίες ιστορήθηκαν πιθανότατα κατά την ανακαίνιση του 1669, που έγινε με διάταγμα του δόγη Φραντσέσκο Μοροζίνι. Ο πύργος αμυντικού χαρακτήρα βρίσκεται σε επαφή με την είσοδο για να την προστατεύει. H Αναφωνήτρια γιορτάζει στις 23 Αυγούστου, στην απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, και την πρώτη Κυριακή μετά τη μνήμη της μετακομιδής του σκηνώματος του Αγίου Διονυσίου.
