Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου του Ορφανού, που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Άνω Πόλης της Θεσσαλονίκης, αποτελεί μια μαγευτική μαρτυρία της βυζαντινής κληρονομιάς και τέχνης. Κατασκευάστηκε τον 14ο αιώνα και υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με τον προέλευσή της. Αρχιτεκτονικά, πρόκειται για μια τρίκλιτn ξυλόστεγη βασιλική και, παρά το σχετικά μικρό της μέγεθος, διαθέτει μία πλούσια συλλογή από τοιχογραφίες με ποικίλα θρησκευτικά θέματα και πολύ ιδιαίτερες απεικονίσεις Αγίων.
Από τις τοιχογραφίες του, εκτιμάται ότι ο ναός ιδρύθηκε μεταξύ του 1310 και 1320 και συνέχισε να λειτουργεί αδιάλειπτα και κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. H αισθητική απόλαυση και η θρησκευτική ανάταση που δημιουργεί ο ναός συνδυάζονται υπέροχα με τον θαυμάσιο προαύλιο χώρο και τη φιλόξενη ανάσα της πολυάσχολης Άνω Πόλης της Θεσσαλονίκης που τον περιβάλλει.
