Για τη Θεσσαλονίκη, το σήμα κατατεθέν της και σημείο αναφοράς είναι ο Λευκός Πύργος. Είναι χτισμένος στην Νοτιοανατολική πλευρά της περιοχής που αποτελεί πολιτισμικό και ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης. Τον Λευκό Πύργο παλαιότερα οι χριστιανοί τον αποκαλούσαν «Ο Πύργος του αίματος», «Ο Πύργος των Γενιτσάρων» και ακόμη πιο παλιά, τον 18ο αι. ήταν «Το Φρούριο της Καλαμαρίας». Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο ιστορίας της Θεσσαλονίκης και η χρήση σύγχρονων ψηφιακών μέσων για την εξιστόρηση της, κάνουν την επίσκεψη στο κυκλικό αυτό κτίριο να αξίζει ιδιαίτερα. Ο Λευκός Πύργος ανήκει διοικητικά στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης και από το 2006 λειτουργεί μόνο ως Μουσείο. Πρόκειται για ένα κυλινδρικό κτίριο σε περίοπτη θέση στην αρχή της Νέας Παραλίας και είναι το ψηλότερο στην περιοχή με ύψος 33,90 μ. και διάμετρο 22,70 μ.
Η θέα από τον εξώστη του Λευκού Πύργου είναι πανοραμική τόσο προς τον Θερμαϊκό και τη βουνοκορφή του Ολύμπου αλλά και προς την Άνω Πόλη ή την Ανατολική Θεσσαλονίκη. Ο Λευκός Πύργος ή Πύργος του Αίματος όπως ήταν γνωστός, στο παρελθόν ήταν τρομακτικός και καθόλου τουριστικό αξιοθέατο αφού λειτουργούσε σαν φυλακή βαρυποινιτών. Για την κατασκευή του υπάρχουν απόψεις που σε γενικές γραμμές συγκλίνουν χρονικά ως προς την Οθωμανική περίοδο. Η επιγραφή που υπήρχε στον περίβολο του Πύργου αναφέρει το έτος 1535-1536 όταν ο Σουλεϊμάν Β΄ ο Μεγαλοπρεπής είχε κυριεύσει τη Θεσσαλονίκη και η ανέγερσή του έγινε στα ερείπια πύργου, που προϋπήρχε κατά τη Βυζαντινή περίοδο. Από την ίδια περιγραφή έγινε γνωστό και το όνομα που χρησιμοποιήθηκε κατά την Τουρκοκρατία για τον Λευκό Πύργο ως Το φρούριο των Λεόντων.
Λεγόταν ακόμη «Το φρούριο της Καλαμαρίας» γιατί στην Ανατολική πλευρά των τειχών της Θεσσαλονίκης ήταν η πύλη που οδηγούσε προς την Καλαμαριά, τότε γνωστή ως Καλή Μεριά (Καλαμαρία). Οι Οθωμανοί έχτισαν τον Πύργο ως οχυρό για να αποτρέπονται απόπειρες απόβασης από θαλάσσης. Σύμφωνα με πληροφορίες της εποχής είχε οκτώ ορόφους, διέθετε 40 εσωτερικά διαμερίσματα, τρεις αποθήκες νερού, ησυχαστήριο δερβίσηδων και πυριτιδαποθήκες. Οι μη κολακευτικές ονομασίες «Ο Πύργος του αίματος» και «Ο Πύργος των Γενίτσαρων» βασίζονται στην εικόνα του αίματος που έτρεχε από τους τοίχους του Πύργου όταν οι γενίτσαροι έσφαζαν τους θανατοποινίτες και βασάνιζαν τους φυλακισμένους. Μετά από πολλούς αιώνες, γύρω στο 1890 αναφέρεται ότι ένας Εβραίος κρατούμενος για να εξαγοράσει την ελευθερία του, ανέλαβε να ασβεστώσει με λευκό χρώμα τον Πύργο του Αίματος.
Από τότε οι μεν Χριστιανοί συνέχιζαν να τον λένε Ο Πύργος του Αίματος, ενώ ο Τούρκικος πληθυσμός και ο Εβραϊκός υιοθέτησαν την ονομασία Torre Blanca, δηλαδή Λευκός Πύργος. Τα πρώτα χρόνια της κατασκευής του ο Λευκός Πύργος έως και τα τέλη του 19ου αιώνα διέθετε πολυγωνικό περίβολο με πυροβολεία, στην ανατολική άκρη του παραθαλάσσιου τείχους της Θεσσαλονίκης. Κατά τη διαδικασία εξευρωπαϊσμού της πόλης, η Οθωμανική αυτοκρατορία ξεκίνησε το 1873 να γκρεμίζει σταδιακά τα τείχη της πόλης. Ξεκινώντας από το θαλάσσιο τείχος και τα Ανατολικά Τείχη για να γκρεμιστεί τελευταίος ο περίβολος του Λευκού Πύργου. Η βόλτα στην Νέα Παραλία της Θεσσαλονίκης που αποτελεί από μόνη της ένα παραθαλάσσιο κόσμημα για την πόλη δεν γίνεται παρά να ξεκινήσει από τα ριζά του Λευκού Πύργου.
Το χρώμα του Πύργου βέβαια δεν θυμίζει το λευκό που του έδωσε την ονομασία του, αλλά ο Πύργος είναι συνυφασμένος απόλυτα με την ιστορία και την εικόνα της Θεσσαλονίκης. Ακόμη και το National Geographic το 2013 όταν έκανε αφιέρωμα για τους αναγνώστες του, προτείνοντας τους πόλεις ανά τον κόσμο για να επισκεφτούν, στην αναφορά του στη Θεσσαλονίκη, η εικόνα που επέλεξε ήταν ο Λευκός Πύργος. Η γειτονιά που φιλοξενεί τον Λευκό Πύργο είναι από μόνη της εκθεσιακός χώρος γλυπτών και τα γύρω κτίρια είναι οικοδομημένα έτσι ώστε να ταιριάζουν με την ιστορικότητα του μνημείου. Απέναντι του δεσπόζει το κτίριο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και ακριβώς απέναντι επί της οδού Εθνικής Αμύνης, η Λέσχη της Φρουράς Αξιωματικών.
Τα δύο κτίρια είναι χτισμένα την περίοδο 1950-1960 και η κυρτή τους πρόσοψη δένει αρμονικά με την μορφή του Λευκού Πύργου παραπέμποντας στη βυζαντινή περίοδο. Δυτικά του Λευκού Πύργου βρίσκεται η προτομή του Ναυάρχου Βότση ο οποίος μια εβδομάδα πριν την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, τορπίλισε τούρκικο θωρηκτό που είχε αγκυροβολήσει στο λιμάνι. Ένα λάφυρο από το βυθισμένο θωρηκτό, το κεντρικό κατάρτι του χρησιμοποιήθηκε σαν ιστός για να υψωθεί η ελληνική σημαία στην κορυφή του Λευκού Πύργου. Μετά την τελευταία ανάπλαση του περιβόλου του Λευκού Πύργου που ολοκληρώθηκε πριν το 2008, πολλοί κάτοικοι της πόλης αλλά και επισκέπτες προτιμούν να κάθονται στα πέτρινα πεζούλια για να απολαύσουν τη θέα ή να ξεκουραστούν μετά τη βόλτα στη Νέα Παραλία η οποία μετρά συνολικά 3,2 χλμ. μήκος από το Μέγαρο Μουσικής ως τον Λευκό Πύργο.
Αν μάλιστα βρίσκεστε εκεί απογευματινές ώρες θα δείτε το στρατιωτικό άγημα που κάθε μέρα τελεί την υποστολή της Ελληνικής σημαίας στον εξώστη του Λευκού Πύργου. Τους καλοκαιρινούς μήνες κυρίως, μπροστά από τον Λευκό Πύργο γίνονται εκδηλώσεις πολιτιστικού και κοινωνικού χαρακτήρα με μουσικές και δρώμενα της πόλης. Ο περίβολος γίνεται τόπος πανηγυρισμών για τις ομάδες της Θεσσαλονίκης αλλά και τις επιτυχίες σε εθνικό επίπεδο. Κοντά στο μνημείο έχει οριστεί η αφετηρία για το λεωφορείο που θα σας ξεναγήσει στα αξιοθέατα της πόλης. Και ακριβώς δίπλα βρίσκεται το κτίριο του Βασιλικού Θεάτρου που φιλοξενεί θεατρικές παραστάσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Σε μικρή απόσταση από τον Λευκό Πύργο βρίσκονται τα δύο σημαντικότερα μουσεία της Θεσσαλονίκης το Αρχαιολογικό και το μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού. Ενώ σε απόσταση μόλις 400 μέτρων θα συναντήσετε το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του μεγάλου στρατηλάτη.
