Η ιστορία έχει γράψει ότι το 1190 ο βυζαντινός αυτοκράτορας Ισαάκ Άγγελος ιδρύει στο Ελληνικό τη Μονή Τσούκας, το μεγαλύτερο σήμερα προσκύνημα του Νομού Ιωαννίνων. Λέγεται μάλιστα ότι o αυτοκράτορας πήρε την απόφαση να φτιάξει τη μονή γοητευμένοs από την άγρια ομορφιά που αντίκρυσε από τον βράχο στο χείλος της χαράδρας του Αράχθου. Στο ίδιο σημείο θα χτίσει και κάστρο, απομεινάρια του οποίου σώζονται έως τις μέρες μας.
Στις αρχές του 18ου αιώνα και πιθανόν λίγο πριν από το 1763 η μονή θα καταστραφεί για να ξανακτιστεί στη συνέχεια κάτω από την προστασία του Χαλίλ μπέη. H φρουριακή της μορφή σε συνδυασμό με το υψόμετρο όπου είναι σκαρφαλωμένη δίνει στην Τσούκα μια υποβλητική ομορφιά, αλλά η ταυτόχρονη εξυψωτική της ενέργεια κάνει τον προσκυνητή να νιώθει καλοδεχούμενος. Μάλιστα, στον εξωτερικό τοίχο του καθολικού θα δείτε και τα τάματα των πιστών: κεριά τοποθετημένα το ένα μετά το άλλο, ώστε να σχηματίζουν αλυσίδα γύρω από τον ναό.
Στο εσωτερικό του, το αθωνικού τύπου καθολικό (μονόχωρoς ναός με χορούς) πιθανότατα του 17ου αιώνα, κοσμείται με τοιχογραφίες και αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα. Στον περίβολο της μονής υπάρχουν τα κελιά των μοναχών, στέρνα, ένα λιθόκτιστο κωδωνοστάσιο του 1866 και το παρεκκλήσι της Παναγιάς, το οποίο όμως έχει υποστεί εκτεταμένες ζημιές από πυρκαγιά. Στον περίβολο, δίπλα στην κεντρική είσοδο, φυλάσσονται λείψανα του Αγίου Παντελεήμονα σε ασημένια λειψανοθήκη.
Εξωτερικά της μονής, και αυτό αποτελεί νέα προσθήκη, υπάρχει έναs εξώστης που βγαίνει πάνω από τη χαράδρα και χαρίζει στον επισκέπτη ένα μοναδικό θέαμα. Η πινακίδα σάς πληροφορεί ότι βρίσκεστε σε υψόμετρο 850 και στα 470μ. από τη στάθμη του νερού κάτω από τα πόδια σας!
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ
Η Μονή Τσούκας αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Την παραμονή της γιορτής τελείται εσπερινός και στη συνέχεια προσφέρεται δείπνο στους επισκέπτες, ενώ ανήμερα μετά τη θεία λειτουργία στο προαύλιο στήνεται παραδοσιακό πανηγύρι.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ
Η Μονή Τσούκας αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Την παραμονή της γιορτής τελείται εσπερινός και στη συνέχεια προσφέρεται δείπνο στους επισκέπτες, ενώ ανήμερα μετά τη θεία λειτουργία στο προαύλιο στήνεται παραδοσιακό πανηγύρι.