Το ιστορικό μοναστήρι-ευρύτερα γνωστό ως Παναγία Καθηριώτισσα-αποτελεί προσκύνημα και σημείο αναφοράς για τους Ιθακήσιους. Χτισμένο σε υψόμετρο 556 μέτρων στη νοτιοανατολική πλευρά του ομηρικού όρους Νήριτος, απέναντι από τον κόλπο του λιμανιού, δεσπόζει σε όλο το νησί. H ζωή της Ιεράς Μονής Καθαρών αρχίζει γύρω στο 1696. Σύμφωνα με την παράδοση, ονομάστηκε έτσι επειδή η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε άκαυτη μέσα στα καιόμενα κάθαρα, όπως λέγονται στην τοπική διάλεκτο τα ξερόχορτα.
Στο ίδιο σημείο ανεγέρθηκε το μοναστήρι, το οποίο διατηρείται σε καλή κατάσταση και είναι αφιερωμένο στο Γενέσιο της Θεοτόκου. Το 1830 βρισκόταν σε μεγάλη ακμή και μπόρεσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση περιθάλποντας τους τραυματισμένους και τους κατατρεγμένους αγωνιστές. Από το 1880 μέχρι το 1910, όμως, περιήλθε σε οικονομικό μαρασμό. Το 1917 ο μακαριστός ηγούμενος Ιερόθεος Καλλίνικος ξεκίνησε την ανακαίνισή του.
Το έργο του συνέχισε ο ιερομόναχος Σαμουήλ Μολφέσης, ενώ το 1993 εγκαταστάθηκε στη μονή ο Ιθακήσιος μοναχός Θεοδόσιος Βλησμάς, ο οποίος φρόντιζε για την ανάπτυξή της μέχρι το 2017, όταν κοιμήθηκε. H Μονή Καθαρών γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου με λιτανεία της θαυματουργής εικόνας, ενώ την παραμονή γίνεται στο προαύλιό της παραδοσιακό πανηγύρι.
Πανηγύρι πραγματοποιείται επίσης στην Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, στις 14 Σεπτεμβρίου, όταν μοιράζονται στους προσκυνητές νερόβραστα κουκιά λόγω της νηστείας.
